استاد دامن دی کویتا
مینوں کئیاں نے آکھیا کئی واری،
توں لینا پنجابی دا ناں چھڈّ دے ۔
گودی جدھی 'چ پلکے جوان ہوئیوں،
اوہ ماں چھڈّ دے تے گراں چھڈّ دے ۔
جے پنجابی، پنجابی ای کوکنا ایں،
جتھے کھلا کھلوتا اوہ تھاں چھڈّ دے ۔
مینوں انجھ لگدا، لوکیں آکھدے نے،
توں پترا اپنی ماں چھڈّ دے ۔
ایتھے بولی پنجابی ہی بولی جائیگی،
اردو وچ کتاباں دے ٹھندی رہیگی۔
ایہدا پتّ ہاں ایہدے توں دودھ منگناں،
میری بھکھ ایہدی چھاتی تندی رہیگی۔
ایہدے لکھ حریف پئے ہون پیدا،
دن بدن ایہدی شکل بندی رہیگی۔
ادوں تیک پنجابی تے نہیں مردی،
جدوں تیک پنجابن کوئی جندی رہیگی۔
جدوں کدے پنجابی دی گلّ کراں،
پھاں پھاں کردا پھوں پھوں آؤندا ۔
توں پنجابی پنجابی کی لائی ہوئی اے،
چاں چاں کردا چوں چوں آؤندا ۔
اوہ بولدا بولدا ٹری جاندا،
خورے میرے بلھاں نوں سیوں آؤندا ۔
ایہہ گلّ ہے ماں تے پتراں دی،
کوئی تیسرا ایہدے وچ کیوں آؤندا ۔
اردو دا میں دوکھی ناہیں
تے دشمن نہیں انگریزی دا ۔
پچھدے او میرے دل دی بولی،
ہاں جی ہاں پنجابی اے ۔
ہاں جی ہاں پنجابی اے ۔
بلاّ ملیا ایسے وچوں،
ایسے وچوں وارث وی ۔
دھاراں ملیاں ایسے وچوں،
میری ماں پنجابی اے ۔
ہاں جی ہاں پنجابی اے ۔
ایہدے بول کناں وچ پیندے،
دل میرے دے وچ نے رہندے ۔
تپدیاں ہوئیاں ریتاں اتے،
اک ٹھنڈی چھاں پنجابی اے ۔
ہاں جی ہاں پنجابی اے ۔
ایہدے ددھاں دے وچ مکھنی،
مکھناں وچ گھیؤ دی چکھنی ۔
ڈبّ کھڑبی ددھل جیہی،
اک ساڈی گاں پنجابی اے ۔
ہاں جی ہاں پنجابی اے ۔
میرے خیال اندر اوہ شاعر، شاعر ہندا،
کھنڈ، کھنڈ نوں، زہر نوں زہر آکھے ۔
جو کجھ ہندا اے ہووے، نہ ڈرے ہرگز،
رحم، رحم نوں، قہر نوں قہر آکھے ۔
بھاویں ہستی دی، بستی برباد ہووے،
جنگل، جنگل نوں، شہر نوں شہر آکھے ۔
'دامن' دکھاں دے بحر 'چ جائے ڈبدا،
ندی، ندی نوں، نہر نوں نہر آکھے ۔
اس ملک دی ونڈ کولوں یارو،
کھوئے تسیں وی ہو، کھوئے اسیں وی ہاں۔
بھاویں مونہنو نہ کہیئے پر وچوں وچی،
کھوئے تسیں وی او، کھوئے اسیں وی آں۔
ایہناں آزادیاں ہتھوں برباد ہونا،
ہوئے تسیں وی او، ہوئے اسیں وی آں۔
کجھ امید اے زندگی مل جائیگی،
موئے تسیں وی او، موئے اسیں وی آں۔
جیوندی جان ای موت دے منہ اندر،
ڈھوئے تسیں وی او، ڈھوئے اسیں وی آں۔
جاگن والیاں رجّ کے لٹیا اے،
سوئے تسیں وی او، سوئے اسیں وی آں۔
لالی اکھیاں دی پئی دسدی اے،
روئے تسیں وی او، روئے اسیں وی آں۔
گھنڈ مکھڑے تو لاہ او یار ۔
گھنڈ تیرے نے انھے کیتے،
کئی پھردے نے چپّ چپیتے ۔
کنیاں زہر پیالے پیتے،
کئیاں خون جگر دے پیتے ۔
کئیاں اپنی کھلّ لہائی،
کنے چڑھے نے اتے دار ۔
گھنڈ مکھڑے تو لاہ او یار ۔
چار دیواری اٹاں دی اے،
برج اٹاری اٹاں دی اے ۔
کھیڈ کھڈاری اٹاں دی اے،
سبھ اساری اٹاں دی اے ۔
اٹاں دے نال اٹّ کھڑکا،
میں میں وچوں مکا او یار ۔
گھنڈ مکھڑے تو لاہ او یار ۔
وید کتاباں پڑھ پڑھ تھکا،
کجھ نہ بنیاں کچا پکا ۔
اوڑک رہِ گیا حقہ بکا،
مکے گیا تے کجھ نہ مکا ۔
ایویں مکّ مکئیئے کاہدے،
مکدی گلّ مکا او یار ۔
گھنڈ مکھڑے تو لاہ او یار ۔
مسجد مندر تیرے لئی اے،
باہر اندر تیرے لئی اے ۔
دل-اے-قلندر تیرے لئی اے،
سکّ اک اندر تیرے لئی اے ۔
میرے کول تے دل ای دل اے،
اوہدے وچ سما او یار ۔
گھنڈ مکھڑے تو لاہ او یار ۔
مکدی گلّ مکا او یار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
لکھاں بھیس وٹا کے ویکھے،
آسن کتے جما کے ویکھے ۔
متھے تلک لگا کے ویکھے،
کدھرے مون منا کے ویکھے ۔
اوہی رستے، اوہی پینڈے،
اوہو ہی ہاں میں چلنہار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
ہتھ کسے دے آؤنا کی اے ؟
ملاں نے جتلاؤنا کی اے ؟
پنڈت پلے پاؤنا کی اے ؟
رات دنے بسّ گلاں کر کر،
کجھ نہیں بن دا آخرکار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
میں نہیں سکھیا علم ریازی،
ناں میں پنڈت، ملاں، قاضی ۔
نہ میں دانی، نہ فازی،
نہ میں جھگڑے کر کر راضی ۔
نہ میں منشی، عالم فاضل،
نہ میں رند تے نہ ہشیار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
میں نہیں کھاندا ڈکو ڈولے،
رتھ جیون نوں لا ہچکولے ۔
اینویں لبھدا پھراں وچولے،
کوئی بولے تے کوئی نہ بولے ۔
ملے گلے دا آدر کر کے،
کرنا اپنا آپ سدھار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
سبھ دسدے نے ونّ سونے،
کول جاؤ تاں خالی چھنے ۔
دل نہ منے، تے کی منے،
اینویں من منوتی کاہدی،
گلّ نہ ہندی ہنے-بنے،
اندر کھوٹ تے باہر سچیار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
ایہہ دنیا کی رولا گولہ،
کوئی کہندا اے مولٰی مولٰی ۔
کوئی کردا اے ٹال مٹولا،
کوئی پاؤندا اے چال مچولا ۔
مینوں کجھ پتہ نہیں چلدا،
کی ہندا اے وچ سنسار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
ولی، پیر میں پگڑ پگڑ کے،
گٹے گوڈے رگڑ رگڑ کے ۔
دل نوں ہن تے جکڑ جکڑ کے،
اینویں جھگڑے جھگڑ جھگڑ کے ۔
چھڈّ دتے نے جھگڑے جھانجے،
لمے چوڑے کھل کھلار ۔
مینوں پاگلپن درکار ۔
ربا، مینوں پاگلپن درکار ۔
ایہہ دنیا مثل سراں دی اے،
ایتھے مسافراں بیٹھ، کھلو جانا ۔
وارو واری اے ساریاں کوچ کرنا،
آئی وار نہ کسے اٹکو جانا ۔
میرے وینہدیاں وینہدیاں کئی ہو گئے،
تے میں کئیاں دے وینہدیاں ہو جانا ۔
'دامن' شال دشالے، لیراں والیاں وی،
سبھنا خاک دے وچ سمو جانا ۔
مینوں دسّ اوئے ربا میریا،
میں ڈبدا ڈبدا جاں ۔
میں اوتھے ڈھونڈاں پیار نوں،
جتھے پتراں کھانی ماں ۔
جتھے سہمیاں رہن جوانیاں،
تے پٹدا روے نیاں ۔
جتھے قیدی ہوئیاں بلبلاں،
تے باغیں بولن کاں ۔
اوتھے پھلّ پئے لیراں جاپدے،
تے کلیاں کھڑیاں نہ۔
میں ویکھے بکرے کسدے،
تے لے کے تیرا ناں ۔
مینوں اوتھے چیکاں سندیاں،
جتھے ہندی اے چپّ چاں ۔
ہنجھو رات دے تپکے تریل دے نے،
ہنجھو ہنجھوآں تے سٹدے گزر چلے ۔
زندگی کی اے نیناں پیاسیاں دی،
روندے آئے ساں پٹدے گزر چلے ۔
خون جگر دا تلی 'تے رکھ کے تے،
دھرتی پوچدے پوچدے گزر چلے ۔
ایتھے کویں گزاریئے زندگی نوں
ایہو سوچدے سوچدے گزر چلے ۔
آہمو ساہمنے دو دو ہونگیاں،
جیکر حشر دہاڑے حساب ہویا ۔
کہندے زندگی ربّ دی کرم بخشش،
میرے واسطے ایہو عذابِ ہویا ۔
اوہدے وچ کی لہو ہے پین جوگا،
جیہدا بھجّ کے جگر کباب ہویا ۔
کجھ نہ کجھ تاں ہونا چاہیدا اے،
کی گناہ ہویا کی سواب ہویا ۔
تیری جنت اے اودھر، نہیں دل آؤندا،
جتھوں پہلوں سی کدے جواب ہویا ۔
خزاں رہے حیاتی دے باغ اندر،
کھڑ کے دل نہ کدے گلاب ہویا ۔
دولت خانے دا میرے کی پچھدے ہو،
دولت لٹّ گئی خانا خراب ہویا ۔
دلا بڑا توں چنگا ایں پھیر کی اے
ایتھے لوک عظمہ کے ویکھدے نے
جھک کے ملن والے کدے ویکھیا ای
سبھ کجھ اکھ چرا کے ویکھدے نے
دیدے قدرت دے پھلاں دی آبرو نوں
کنڈیاں وچ الجھا کے ویکھدے نے
چہرہ شاہی سکہ بھاویں لکھ ہووے
تاں وی لوک ٹنکا کے ویکھدے نے
سونا پاسے دا ہووے کسوٹی لاکے
اتوں اگّ وچ پا کے ویکھدے نے
سچے ہیرے نوں عاریاں ہیٹھ دے کے
بڑا کٹّ کٹا کے ویکھدے نے
جہڑا سرمہ زوبن بنے اکھیاں دا
کھرلاں وچ رگڑا کے ویکھدے نے
روویں یاراں نوں سکے بھرا ایتھے
کھوہے وچ لمکا کے ویکھدے نے
ایتھے سبھناں توں 'دامن' ہے خاک چنگی
جہنوں پرکھ پرکھا کے ویکھدے نے ۔
اس دکھی حیاتی دے پینڈیاں وچ
کدی راہ پے گئے کدی بھلدے رہے
اک دیوا امید دا بلدا رہا
لکھ جھکھڑ ہنیریاں دے جھلدے رہے
پتجھڑ دے جھڑے ہوئے پتیاں وانگ
اسیں تیرے جہان وچ رلدے رہے
پر دامن امید دا چھڈیا نہ
اسیں نال تقدیر دے گھلدے رہے
پیٹ واسطے باندراں پائی ٹوپی
ہتھ جوڑ سلام گزاردے نے
پیٹ واسطے حور تے پریزادا
جان جنّ تے بھوت توں واردے نے
چیر پھاڑ کے بندے نوں کھان جہڑے
رچھّ نچدے وچ بازار دے نے
پنچھی جنگل توں ترے نے شہر ولے
دنیاندار پئے چوگ کھلاردے نے
دولت کسے دی رات نوں جاگ کے تے
چوکیدار پئے ہاکراں ماردے نے
بھار اٹاں دا سراں تے چا کے تے
بے گھرے پئے محل اساردے نے
کجھ کہن نوں جی پیا کردا اے،
کجھ کہن توں وی پیا ڈردا اے ۔
کجھ کہیئے پاگل کہندے نے،
چپّ رہیئے سینہ سڑدا اے ۔
کجھ کہن نوں جی پیا کردا اے ۔
کجھ کہن توں وی پیا ڈردا اے ۔
ایتھے تن توں لیڑے لاہندے نے،
کر ننگے جسم نچاؤندے نے ۔
عزتاں دے سر کوئی کجدا نہیں،
لاشاں نوں خوب سجاؤندے نے ۔
کجھ کہن نوں جی پیا کردا اے ۔
کجھ کہن توں وی پیا ڈردا اے ۔
ایتھے بندے وکدے ویکھے نے،
ایتھے ہاڑھے وکدے ویکھے نے ۔
اس جگّ دی الٹی گنگا وچ،
پھلّ ڈبدا پتھر تردا اے ۔
کجھ کہن نوں جی پیا کردا اے ۔
کجھ کہن توں وی پیا ڈردا اے ۔
دھن دولت دھرم ایمان اتھے،
گیتا، انجیل، قرآن اتھے ۔
اس دولت بدلے ہر کوئی،
ہسّ ہسّ کے سولی چڑھدا اے ۔
کجھ کہن نوں جی پیا کردا اے ۔
کجھ کہن توں وی پیا ڈردا اے ۔
کی رشتے ناطے مان اتھے،
ہے دولت رام رحمٰن اتھے ۔
ایتھے دن نوں گھپّ ہنیرے نے،
راتاں نوں سورج چڑھدا اے ۔
کجھ کہن نوں جی پیا کردا اے ۔
کجھ کہن توں وی پیا ڈردا اے ۔
ایتھے لیڈر پان بھلیکھے جی،
ایتھے لٹّ دے لمے لیکھے جی ۔
ہر بندہ ایتھے ہر ویلے،
پیسے دا کلمہ پڑھدا اے ۔
کجھ کہن نوں جی پیا کردا اے ۔
کجھ کہن توں وی پیا ڈردا اے ۔
ایہہ دنیاں رڑھدی جاندی اے،
کتے بیڑا بنے لا ربا ۔
ایہہ راہی راہوں گھسے نے،
آئے بلدی دے وچ بتھے نے ۔
ایہہ بندے تیرے ہی بندے نے،
توں کجھ نہ کجھ سمجھا ربا ۔
ایہہ دنیاں رڑھدی جاندی اے،
کتے بیڑا بنے لا ربا ۔
ایہہ بندے حالاں خاکی نے،
اسمان دی لاہندے ٹاکی نے ۔
دوزخ دی کھوہلی طاقی نے،
توں آپے ہی ٹھنڈی پا ربا ۔
ایہہ دنیاں رڑھدی جاندی اے،
کتے بیڑا بنے لا ربا ۔
جہڑی وہوٹی حالاں چھنی سی،
اوہدی اجے کیسری چنی سی ۔
اوہدی کوئی مراد نہ پنی سی،
لمباں دی پیندی بھاہ ربا ۔
ایہہ دنیاں رڑھدی جاندی اے،
کتے بیڑا بنے لا ربا ۔
ہن ربا کتھے جاواں میں ۔
ایہہ آپنیاں دے ویری نے،
دم دوسریاں دا بھردے نے ۔
ایہہ متّ کسے دی نہیں لیندے،
جو من وچ آوے کردے نے ۔
کیوں عقلوں باہر نہ آواں میں ۔
ہن ربا کتھے جاواں میں ۔
بھلّ کے کسے نوں مندا ن بول بولیں،
سارے اپنے نے اوہدا غیر کوئی نہیں ۔
غیر کسے نوں کدے جے کہہ بیٹھوں،
پھیر سمجھ لے تیری وی خیر کوئی نہیں ۔
اوہ تے عرش اتے فرش دا ہے وارث،
جہڑی جگہ دی کردا اوہ سیر کوئی نہیں ۔
مالک بھرے جھولی سارے بندیاں دی،
'دامن' اوسدا کسے نال ویر کوئی نہیں ۔
گارا ڈھوء کے تے کردا اے شکر کوئی،
تے کوئی حکم چلا ئے ہنکار دے نال ۔
متّ بندیاں دی گئی کیوں ماری،
اوہ تے سبھناں نوں ملدا اے پیار دے نال ۔
کردا خلق ہے راج جہان اتے،
حکم چلے نہ سدا تلوار دے نال ۔
ہتھوں چھڈیا ربّ دا جنہاں 'دامن'،
اوہ نمرود مٹ گئے پہلے وار دے نال ۔
جے کوئی جاہل لڑے تے گلّ کوئی نہ،
عالم لڑن نہ آپ، لڑا رہے نے ۔
چھریاں ساڈیاں ہتھاں دے وچ دے کے،
رل آپ حلوے منڈے کھا رہے نے ۔
سارے چکر چلا کے فرقیاں دے،
پیارے دیش نوں لٹّ کے کھا رہے نے ۔
'دامن' ایہناں دا کرنا ایں چاک اک دن،
پگاں ساڈیاں نوں ہتھ جو پا رہے نے ۔
مینوں کفر، اسلام دا پتہ لگے،
اپنے نور تھیں روشن نگاہ کردے ۔
تیرے ولّ تے آؤن نوں جی کردا،
مینوں پکڑ کے اپنی راہ کردے ۔
میں مقام-اے-توحید نوں چاہن والا،
با-خبر تے نالے آگاہ کردے ۔
موت اگے تے کسے دی جاء کوئی نہ،
جتھے جی چاہے اوتھے نپّ لیندی ۔
ایہنوں تیر تلوار دی لوڑ کوئی نہ،
شاخاں نال ایہہ سراں نوں کپ لیندی ۔
موت مالا 'چ گنتی نہ ورھے ہندے،
ہر عمر دا مکو ایہہ ٹھپّ لیندی ۔
وینہدی نہیں ایہہ بیوہ، یتیم بچے،
جہنوں جی چاہے اوہنوں نپّ لیندی ۔
رقیب تے اگے ای رقیب ہندے،
ہن حبیب وی بن رقیب گیا ۔
جانی جان جہنوں میں جاندا ساں،
اوہ وی مخبر تے بن عجیب گیا ۔
کہنوں اپنا کہاں تے غیر کہنوں،
بدل اپنا میرا نصیب گیا ۔
ایہناں دوہاں نوں چھڈّ کے دیکھ 'دامن'،
ہو اﷲ دے بہت قریب گیا ۔
اس دنیاں دا جیون دسدا،
اک کوجھا بے-ڈھنگا ۔
انجھ تے سبھنے کپڑے پائے،
ہر بندہ اے ننگا ۔
رنگ تے کالم-کالا اکو،
سبھ کجھ رنگ-برنگا ۔
ایتھے سارے جیوندے رہندے،
ایہہ کہہ کے "سبھ چنگا" ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
کدے لاویں کوہ طور 'تے ڈیرے،
کدے دسیں شاہرگ توں نیڑے ۔
تیرے گھل-گھلیویں مینوں،
پاندے پئے نے ایہہ کنسوء ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
آپ کہیں توں مینوں منو،
ایہہ پتھر نے، پتھر بھنو ۔
آپے توں بتخانے جا کے،
بتاں اندر کرنا ایں لوء ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
دو بندے توں آپ بناویں،
پھر دوہاں نوں آپ سناویں ۔
توں مومن تے ایہہ ہے کافر،
ایدوں ودھ کی ہور دھروہ ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
اک پنڈت تے اک ہے قاضی،
دو رنگی تے ہوویں راضی ۔
صاف صاف پھر کہندا کیوں نہیں،
ایہدے وچ کی ہویا لکو ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
ایہہ بندے جد دوویں تیرے،
پھر ایہہ کیہ نے ہیرے پھیرے ۔
اک نوں آکھیں ٹلّ وجا لے،
دوجے نوں کہیں چپّ کھلو ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
کدھرے مسجد وچ گھر تیرا،
کدھرے مندر وچ بسیرا ۔
پھردی تسبیح مالا کدھرے،
دوہاں دے وچ رہا سمو ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
تیری کلّ خدائی ایہہ وے،
پھر کیہ لٹّ مچائی ایہہ وے ۔
اک دے ہتھوں توڑیں موتی،
دوجے نوں آکھیں ہار پرو ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
جس دنیاں دے اندر رہنا ایں،
اس دے کولوں لک لک بہنا ایں ۔
میں نہیں کھہڑا چھڈنا تیرا،
بھاویں ہسّ تے بھاویں رو ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
ایہہ پچھیا اے اگے ہوراں،
بے-زوراں تے کیہ شہزوراں ۔
ساڈے کولوں داغ نہیں جانا،
اس دھونے نوں آپ ہی دھو ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
جو کہنا ایں تینوں کہنا،
بن پچھیاں تے میں نہیں رہنا ۔
میں کہندا ہاں من دی جیبھوں،
جو ہووے سو ہندا ہو ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
مکے پجّ کے گنگا جا کے،
گیڑے کڈھ تے ٹبھے لا کے ۔
تھکا تے سسکایا ہویا،
ایتھے ہی 'دامن' گیا کھلو ۔
تیرا اک دل اے جاں دو ۔
میرا ربّ سمندر ہے شوہ وڈا،
ایویں لگنا نہیں بیڑا پار یارا ۔
آب-اے-زمزم وضو نال پاک ہو جا،
بھاویں گنگا وچ چبھیاں مار یارا ۔
خدمت خلق دی کر، دل شانت کر لے،
ٹر کے آپ آوے تیرے دل اندر ۔
اوہ تے ازلاں توں تینوں اڈیکدا اے،
دیوے نقد، نہ کرے ادھار یارا ۔
میرے مولٰی نے اپنے منگتیاں نوں،
جو کجھ دتا وکھو وکھ دتا ۔
اوہدی ونڈ نوں سمجھنا بڑا مشکل،
کتے لکھ دتا، کتے ککھّ دتا ۔
بھریا دل سی دتا محبتاں دا،
مینوں لکھ دا وی سوا لکھ دتا ۔
بڑا چاء سی شوق 'چ سجدیاں دا،
خورے کتھے کتھے متھا رکھ دتا ۔
بڑے بڑے نے ولی اوتار آئے،
پوتھیاں پوتھے نے ہن تک ۔
دنیاں نگھر جانی دے عمل،
تھوتھے دے تھوتھے نے ہن تک ۔
میرے ولوں ودھائیاں ہون ربا،
بندے جتھے سن، اوتھے دے اوتھے نے ہن تک ۔
مولٰی دے رنگ نیارے نے،
مولٰی دے رنگ نیارے نے ۔
کئی تردے بیڑے ڈوب چھڈے،
کئی ڈبدے بیڑے تارے نے ۔
مولٰی دے رنگ نیارے نے ۔
کتے دتی جھگی ککھاں دی،
کتے کوٹھی دتی لکھاں دی ۔
کتے ڈھیر لگے نے رزکاں دے،
کئی بھکھے مرن وچارے نے ۔
مولٰی دے رنگ نیارے نے ۔
تنگ دلی نوں جدوں دا دور کیتا،
جے میں خوش نہیں تے حیران وی نہیں ۔
مالا پھیرناں، تسبیح دا ورد کرناں،
جے کوئی نفع نہیں تے نقصان وی نہیں ۔
مناں مورتی، کعبے دے ولّ جھکناں،
رام اپنا غیر رحمٰن وی نہیں ۔
جدوں خیال آؤندا اوہدی بندگی دا،
رہندا نہیں ہندو، مسلمان وی نہیں ۔
اوہ خدا میرا، میں خدائی اوہدی،
اوہدی یاد بن ہور دھیان وی نہیں ۔
'دامن' پیوے شراب تے کرے سجدہ،
راضی ربّ تے غصے شیطان وی نہیں ۔
پیارے سجن ہدایت نصیب والے،
لہورا سنگھ کی تے بامراد ہمدم ۔
مولٰی بخش دتا شرف وچ شاعری،
تد ہی وچ پنجاب استاد ہمدم ۔
کیوں نہ ہون استاد جہان اندر،
ہون جنہاں دے آپ استاد ہمدم ۔
نقش-اے-قدم ہوئے دامن ہوئے ہمدم،
دھنّ بھاگ روھاں وچ یاد ہمدم ۔
ہتھ تکڑی تولویں پکڑ کاڈھے،
شاعری تولدے رہندے نے بحر اندر ۔
بے پرواہ ہندا کوی پاسکو توں،
کویتا لکھدا اپنی لہر اندر ۔
اوس ویلے جے اوس نوں خبر ہووے،
کائنات دا حسن سمیٹ لئے اوہ،
کوڑا لکھے تے دنیاں ہو جائے کوڑی،
اینا اثر ہندا اوہدے زہر اندر ۔
جتھے خاک اڈدی ہووے دنے راتیں،
بھلا اوس دروازے 'تے کون آؤندا ۔
لگے کدے کدائیں 'تے کون پچھے،
زخم تازے توں تازے 'تے کون آؤندا ۔
چیکاں جنہاں دیاں کوئی نہیں سندا،
جے اوہ دین آوازے 'تے کون آؤندا ۔
جیؤندی جان نہ جنہاں نوں کوئی ملدا،
مویاں بعد جنازے 'تے کون آؤندا ۔
یار ہندے نے تنّ قسم دے، وکھ وکھ پچھان دے ۔
پہلے یار نے گلیں باتیں، دوجے بھکھے کھان دے ۔
تیجے یار نے جانی مشکل ملدے وچ جہان دے ۔
پہلا ملے تے گلاں باتاں، خاتر نال زبان دے ۔
دوجا ملے تے چھیتی کردا، چارے کھان کھوان دے ۔
جانی یار نوں آپ ملیں توں جھگڑے چھڈّ نقصان دے ۔
لینا پوے تے لے دل اوہدا، دینی پوے تے جان دے ۔
پھر دنیاں تیرے لئی جنت، آکھاں نال ایمان دے ۔
اسماناں 'تے بدل ہوئے،
چٹے چٹے کالے کالے ۔
ہلکے ہلکے گوہڑے گوہڑے،
اک دوجے دے نالو نالے ۔
اسماناں 'تے بدل ہوئے ۔
چڑھے بدل تے پیندے ہول،
مست ہاتھی گولاں دے گول ۔
اوہ سنگل نوں توڑیں آؤندے،
حالو حالَ تے پالو پالے ۔
اسماناں 'تے بدل ہوئے ۔
وڈیاں وڈیاں ہکاں والے،
موٹیاں موٹیاں ڈولیاں والے ۔
ایہہ ٹلے دے جوگی آئے،
کالیاں کالیاں لٹاں والے ۔
اسماناں 'تے بدل ہوئے ۔
ایہناں وچ گڑے بتھیرے،
ایہناں وچ بجلی دے ڈیرے ۔
ایہناں وچ طوفان چھپے نے،
آؤندے نے کن من دی چالے ۔
اسماناں 'تے بدل ہوئے ۔
اگے ای پانی چار چپھیرے،
اتوں بدل ہوئے گھنیرے ۔
ہولیاں ہولیاں کندھاں کوٹھے،
ہلکیاں ہلکیاں چھتاں نالے ۔
اسماناں 'تے بدل ہوئے ۔
کجھ بندے بن نہاتے دھوتے،
گھروں نکل کے باہر کھلوتے ۔
مینہہ آیا جے مینہہ آیا جے،
پٹن دھرتی پان دھمالے ۔
اسماناں 'تے بدل ہوئے ۔
کجھ کھیتاں 'تے آئی جوانی،
اتوں رچ پئی کھیڈ اسمانی ۔
کوئی چارہ نہ کردے دسدے،
کیہ مالک تے کیہ رکھوالے ۔
اسماناں 'تے بدل ہوئے ۔
آپو وچ پئے ملنے ہاں شکّ کوئی نہ،
پر اوہ ملن ملان دا دکھّ نہ رہا ۔
جیکر میں ہاں سڑ سواہ ہویا،
ایس سیک کولوں توں وی وکھ نہ رہا ۔
لؤ آ گیا چین بنیریاں نوں،
جدوں آلھنے میرے دا ککھّ نہ رہا ۔
کسے غیر نے تاں مینوں ماریا نہیں،
جہنے ماریا، ماریا یار بن کے ۔
جہنوں کلی گلاب دی سمجھیا ساں،
میرے دل 'تے لگا اے خار بن کے ۔
جہدی چہک توں زندگی واردا ساں،
اوہ ساہمنے آیا تلوار بن کے ۔
جسدے جوبن توں زندگی وار دتی،
وانگ سپّ دے آیا کٹار بن کے ۔
مناں مونہیں ہے ایس دا بھار ہندا،
جہڑی گلّ اے ماسیاں تولیاں دی ۔
سبھ کجھ دیکھ تے مونہوں نہ کہہ کجھ وی،
عادت پا کے گنگیاں بولیاں دی ۔
سوچ سمجھ کے جیبھ ہلائی دی اے،
سانجھی خان ہے ہیریاں کولیاں دی ۔
سیاہکاریاں نے کالا منہ کرنا،
شرم رکھ لے چٹیاں دھولیاں دی ۔
ایسا گھیؤ کھادھا، کھادھے گئے سارے،
چھاتی وچ وڑ گئی، اتوں گاٹا وی گیا ۔
ننگے پیر غریباں دے بال پھردے،
سستے ویچدا سی بوٹ باٹا وی گیا ۔
قینچی استرے دی کشمکش اندر،
داہڑی بندے دی بڈھی دا جھاٹا وی گیا ۔
کم دنیاں دے ایویں نہ راس آؤندے،
ایہناں واسطے دکھڑے جری دے نے ۔
اکھیں ویکھ دماغ نال پرکھ کے تے،
دل لا کے تے ہتھیں کری دے نے ۔
ویہڑے علم دے ادب دے نال جائیے،
قدم نال محبتاں دھری دے نے ۔
جیکر دل نوں علم دی پیاس ہووے،
بسّ مدتاں تک پانی بھری دے نے ۔
اک دن وچ کتے نہیں پھل لگدا،
قسمت نال کدھرے 'دامن' بھری دے نے ۔
شاعر اپنے خیالاں 'چ رہن والے،
ڈگن عرش اتوں کدی طور اتوں ۔
سبھ نوں ویکھدے، ایہناں نوں کون ویکھے،
روشن اکھاں نے ربّ دے نور اتوں ۔
چنگا شعر جے ہووے تے توڑیاں نے،
فیض پائے نے فیض گنجور اتوں ۔
'دامن' مصلیٰ خوراک تے بحث کردے،
روٹی آپ نے کھاندے تندور اتوں ۔
دل دا بھیت لکاویں کیوں،
دل دے سو دروازے ۔
ہڈاں دا کھو بن جائیگا،
نہیں سن ایہہ اندازے ۔
اک اک پل وچ سو سو گیڑے،
بہن نہ دیوے مینوں،
'دامن' بند سو آؤنا جانا،
بھگتے ہن خمیازے ۔
ڈھڈّ وچ روٹی، اکھیں مستی،
جیبھاں وچ کراراپن ۔
دل نوں سننجا کر جاندا اے،
مال متعہ دنیاں دا دھن ۔
بھکھا لاؤن دہاڑی جاوے،
رکھے وچ خیالاں من ۔
رجے پجے نوں آ جاندا،
طعنے مہنے دین دا فن ۔
تگڑا ماڑے اتے اینا بھار پاوے،
اوہدی لاش دا کھرا نہ دسدا اے ۔
وچوں وچ ہی جان ہے نکل جاندی،
وگدا خون نہ پھٹّ ای رسدا اے ۔
اوہنے خاک ای ساڈی اڈا دینی،
'دامن' ساتھ دتا اساں جس دا اے ۔
میرے دل دی مینوں نہیں سمجھ آؤندی،
بڑا ویکھیا میں ایہنوں رجّ رجّ کے ۔
ایہنوں جدھروں ٹھوکراں پیندیاں نے،
ایہہ تاں اودھرے جاندا ای بھجّ بھجّ کے ۔
انجھ لگدا اے چنی چنی ہویا،
شیشہ پتھراں دے اتے وجع وجع کے ۔
متاں اکّ کے وٹے دے نال ٹھوکاں،
بہتا ہلّ نہ چرخے دے منیاں وے ۔
توں ایں سیکیاں پھلّ کے لال ہونا،
جدوں چھٹیا پیسیا گنیا وے ۔
گھٹے کوڈیاں رلیگی شان تیری،
داہڑی وانگ جد رگڑ کے منیاں وے ۔
اچی بولنا ایں بینڈے دے وانگ 'دامن'،
کسے کندھ 'چ جائینگا تنیاں وے ۔
جیو جی میرے شہر لہورا جی ۔
جیو جی میرے شہر لہورا جی ۔
رنگ رنگیلا چھیل چھبیلا
تیرا اک اک جی ۔
جیو جی میرے شہر لہورا جی ۔
ہور شہر کیہ تیرے اگے ۔
تیرے وچ اک دیوا جگے ۔
موہر جتھے ولیاں نوں لگے ۔
کہن نوں داتا دی نگری،
تیتھوں ودھ کے ایتھے کیہ ۔
جیو جی میرے شہر لہورا جی ۔
رتاں آون ویلے ویلے ۔
تھاں تھاں اتے میلے ٹھیلے ۔
اٹھاں دناں وچ نوں نوں میلے ۔
بوہے بوہے مجھاں گاواں،
کھا مکھن تے لسیاں پی ۔
جیو جی میرے شہر لہورا جی ۔
چار چپھیرے پھلّ پئے مہکن ۔
سوہنے سوہنے پنچھی چہکن ۔
تینوں ویکھ فرشتے سہکن ۔
تیرے وچ نے لہراں بحراں،
کدے نہ ہووے انی ویہہ ۔
جیو جی میرے شہر لہورا جی ۔
جانی جان ایں دور توں لنگھے دا ۔
مائی باپ توں بھکھے ننگے دا ۔
رکھوالا سوہنے جھنڈے دا ۔
تیرے ویہڑے وسدے رسدے
ہسن کھیڈن پتر دھی ۔
جیو جی میرے شہر لہورا جی ۔
تیرا جوبن شوخ جوانی ۔
زر دولت تے آنی جانی ۔
شہر شہر وچ پوے کہانی ۔
ویکھیا 'دامن' لاہور نہ جس نے
اوہنے ڈٹھا کیہ ۔
جیو جی میرے شہر لہورا جی ۔
جتھے گوہڑ بہتی اوتھے پھکّ پیندی،
مٹھے گنے توں کوڑی شراب بندی ۔
علف بے میں ویکھی یارانیاں دی،
جتھوں طعنیاں والی کتاب بندی ۔
جہڑی گلّ سی گھر آباد کردی،
اوہی ویکھی اے خانا خراب کردی ۔
اودوں دل دیاں بوٹیاں ہندیاں نے،
کسے بکری سیخ کباب بندی ۔
بلبل پچھے پھلّ دے کولوں،
مینوں سمجھ نہ آئی ۔
توں بندا ایں ہار گلے دا،
میں پھسدی وچ پھاہی ۔
ظلم مالی دا ویکھ کے توں تے،
بوٹے تے کرلائی ۔
'کلی جیبھ ہے تیری اوہ وی،
تیرے وسّ نہ کائی ۔
سو سو جیبھاں رکھ کے وی میں
رکھناں بھیت لکائی ۔
بچہ ڈگدا ڈھہندا اٹھدا اے،
ڈگے ڈھہندے ہی ٹرن دا ڈھنگ آوے ۔
شیشہ ٹٹدا بھجدا جڑدا اے،
عےدوں اٹّ آؤندی اودوں سنگ آوے ۔
اودوں زندگی دا مزہ آنودا اے،
فاقے مستیاں تے جدوں رنگ آوے ۔
اودوں جنگلاں دے ولّ منہ کرناں،
دل بستیاں توں جدوں تنگ آوے ۔
میرا دل حسیناں دے ہتھ آیا،
جویں منڈیاں ہتھ پتنگ آوے ۔
سچا یار مصیبت 'چ کم آوے،
آوے دیپ تے جویں پتنگ آوے ۔
بازی تنگ دستی والی کھلری اے،
جہڑا یار وی آوے بدرنگ آوے ۔
بندہ کرے تاں کی نہیں کر سکدا،
منیا وقت وی تنگ توں تنگ آوے ۔
رانجھا تخت ہزاریوں ٹرے تے صحیح،
پیراں ہیٹھ سیالاں دا جھنگ آوے ۔
اودھر حد کوئی نہیں رہِ گئی رحمتاں دی،
تے ایدھر حد کوئی نہیں پریشانیاں دی ۔
اتھے جیوندیاں دے کفن سیپدے نے،
چدر اس طرحاں وچھی اے پانیاں دی ۔
جتھے خوشی دے واجے پئے وجدے سن،
اوتھے حصرتاں دے داغ داغ رہِ گئے ۔
کتے زندگی دی اےداں شام ہوئی،
اکھاں رہیاں کہ بجھے چراغ رہِ گئے ۔
پھل لگنے سن جہڑے بوٹیاں نوں،
پانی وچّ اوہ باغ دے باغ رہِ گئے ۔
اوہناں ٹبراں دا رہا کجھ وی نہیں،
جے کجھ رہا تباہی دے داغ رہِ گئے ۔
اک ماں نوں پکڑدا پتّ رڑھیا،
ماں پتر دا کردی ورلاپ رہِ گئی ۔
اجے ڈولی دا راہ نہ ہویا میلا،
اک اپنا پھڑدی سہاگ رہِ گئی ۔
اس بھین دے ہؤکے نہیں بھلنا ایں،
گھوڑی گانودی دے ہتھ واگ رہِ گئی ۔
اوہدا مال ڈنگر کتے نہیں لبھدا،
اک چاٹی نوں لانودی جاگ رہِ گئی ۔
جتھے رحمتاں نے اوتھے زحمتاں وی،
اینی گلّ تے سمجھ سمجھا مریئے ۔
جتھے بنھ دریاواں نوں وجدے نہیں،
اوتھے سینے تے ہکاں نوں ڈاہ مریئے ۔
سر 'تے بنی اے سجناں پیاریاں دے،
اگانھ ودھ کے ہتھ ونڈا مریئے ۔
کیہ تکنی آس بیغانیاں دی،
ہتھیں اپنی خیر کما مریئے ۔
روندا آن وڑیاں ویہڑے زندگی دے،
ساری عمر ہی روندیاں کٹنی ایں ۔
اساں خاک سنوارنا زندگی دا،
مٹی اپنے آپ دی پٹنی ایں ۔
ہتھ کہی بڑھاپے دی پکڑ 'دامن'،
جڑھ اپنے آپ ہی پٹنی ایں ۔
میرا دل ایدھر میرا دل اودھر،
سر 'تے اک عذابِ نوں ویکھناں واں ۔
بکھرے ورقیاں دی ہوئی جلد بندی،
میں اک کھلی کتاب نوں ویکھناں واں ۔
کڑیاں رنگ برنگیاں پھردیاں نے،
چلدی ہوئی شراب نوں ویکھناں واں ۔
ایہہ وساکھی دیاں مہربانیاں نے،
بمبے وچّ پنجاب نوں ویکھناں واں ۔
ایتھے انقلاب آویگا ضرور
ساڈے ہتھاں دیاں ریکھاں
پیراں نال میٹن والیو ۔
او مخملاں تے ریشماں دے
وچ لیٹن والیو ۔
او دو دو ہتھیں دولتاں نوں
اج سمیٹن والیو ۔
او لٹے پٹے ہویاں دی
صف لپیٹن والیو ۔
کر لیا کوٹھیاں 'چ چانن،
کھوہ کے ساڈی اکھیاں دا نور،
ایتھے انقلاب آئیگا ضرور۔
تسیں کیہڑی لیکھنی نال
ساڈے لیکھ لیکھنے چاہندے ہو
ساڈے بھراواں دے ہتھوں بھرا
مردیاں ویکھنے چاہندے ہو
ساڈیاں ہڈیاں دے بھامبڑ
بلدیاں سیکنے چاہندے ہو
کاہنوں حشر توں پہلاں
پھوکنے شروع کیتے جے تنور
ایتھے انقلاب آئیگا ضرور۔
تیرے دیش اندر دیواراں 'چ لاشاں،
باغاں 'چ مردے، بازاراں 'چ لاشاں،
کفن توں بناں نی، ہزاراں 'چ لاشاں،
ایہہ جؤندے جو دسدے قطاراں 'چ لاشاں،
ایہہ جاناں جواناں، تیرے دیش دیاں،
ایہہ شاناں جواناں تیرے دیش دیاں۔
داتا ہی دیوے دلاویگا روٹی،
اﷲ دا پیارا پچاویگا روٹی،
بھکھے نوں کوئی کھلاویگا روٹی،
تے مولٰی ہی کدھروں دلاویگا روٹی،
ایہہ تاناں جواناں، تیرے دیش دیاں،
ایہہ شاناں جواناں تیرے دیش دیاں۔
دولتمنداں دے سدا نے بند بوہے
تے غریباں دے بوہے نہ باریاں نے ۔
مہینے بعد انجھ سود دا آئے جھکھڑ،
جویں موت نے باہاں کھلاریاں نے ۔
پھر ہے عمر خطاب دی لوڑ سانوں،
چا فرنگیاں نے متاں ماریاں نے ۔
دامن کد تکّ کرنگے ظلم ظالم،
اک دن آؤنیاں ساڈیاں واریاں نے ۔
دنیاں ہن پرانی اے، نزام بدلے جانگے۔
اوٹھ دی سواری دے، مقام بدلے جانگے۔
امیر تے غریب دے، نام بدلے جانگے۔
آقا بدلے جانگے، غلام بدلے جانگے۔
سلطانی بدلی جائیگی، دربانی بدلی جائیگی ۔
تازیرات-اے-ہندرات دی، کہانی بدلی جائیگی ۔
دانائی وچ ہن نہیں، نادانی بدلی جائیگی ۔
اک اک فرنگی دی، نشانی بدلی جائیگی ۔
کوٹھیاں 'چ ڈاکواں دے، ڈیرے بدلے جانگے ۔
دنوں دنیں رشوتاں دے، گیڑے بدلے جانگے ۔
آپو وچ ونڈیاں دے، گھیرے بدلے جانگے ۔
کالکھاں دے نال بھرے، چہرے بدلے جانگے ۔
کتاب بدلی جائیگی، مضمون بدلے جانگے ۔
عدالت بدلی جائیگی، قانون بدلے جانگے۔
دولتے بدلے جانگے تے نون بدلے جانگے ۔
گداراں دیاں رگاں وچوں، خون بدلے جانگے۔
سٹیجاں 'تے آئیے، سکندر ہوئیدا اے ۔
سٹیجوں اتر کے قلندر ہوئیدا اے ۔
الجھے جے دامن حکومت کسے نال،
بس اینا ہی ہندا، اندر ہوئیدا اے ۔
میرے ہنجھوآں دا پانی پی پی کے،
ہری بھری ایہہ بنجر زمین ہووے ۔
ایہدے چہرے اتے سرخی چاہیدی اے،
میرے خون توں بھاویں رنگین ہووے ۔
خانا-جنگی توں سانوں بچا لیا اے،
صدقے جاواں میں اپنی آرمی توں۔
وانگ عینک دے نکّ 'تے بیٹھ کے تے،
دوویں کنّ پھڑ لئے نے آدمی دے ۔
ایہہ کیہ کری جاناں ایں،
ایہہ کیہ کری جاناں ایں ۔
کدے شملے جاناں ایں،
کدے مری جاناں ایں ۔
لاہی کھیس جاناں ایں،
کھچی دری جاناں ایں ۔
ایہہ کیہ کری جاناں ایں،
ایہہ کیہ کری جاناں ایں ۔
دھسا دھسّ جاناں ایں،
دھسا دھوس جاناں ایں ۔
جتھے جاناں ایں،
توں بن کے جلوس جاناں ایں ۔
ایہہ کیہ کری جاناں ایں،
ایہہ کیہ کری جاناں ایں ۔
کدی چین جاناں ایں،
کدی روس جاناں ایں ۔
بن کے توں امریکی
جاسوس جاناں ایں ۔
اڈائی قوم دا توں
پھلوس جاناں ایں ۔
ایہہ کیہ کری جاناں ایں،
ایہہ کیہ کری جاناں ایں ۔
لاہی کوٹ جاناں ایں،
ٹنگی باہواں جاناں ایں ۔
بڑہکاں ماردا ایں
نالے ڈریں جاناں ایں ۔
ایہہ کیہ کری جانا ایں،
ایہہ کیہ کری جانا ایں ۔
دماں دم مست قلندر
دماں دم مست قلندر
ایہہ دور عوامی آیا اے
کیہ سکھیا کیہ سکھایا اے
گن گن کے چھریاں خنجر
کیہڑا باہر تے کیہڑا اندر
دماں دم مست قلندر
اک ملاں کوسر نیازی
انج تے ہازی پاک نمازی
نہ سر خانا نیم پیازی
نہ مولی نہ لال چوقندر
دماں دم مست قلندر
سچ دی گلّ کرن توں اوکھے
جین توں اوکھے مرن توں اوکھے
ایہہ بھٹو انصاف دا مندر
رانی باہر تے رانا اندر
دماں دم مست قلندر
دماں دم مست قلندر ۔
سن جا جاندیا جاندیا راہیا،
گیا ایوب تے پھس گیا یاہیا۔
بند نے کم تے گاؤ ماہیا،
جیو میریا ڈھول سپاہیا۔
ساڈے دیش 'چ موجاں ای موجاں
چارے پاسے فوجاں ای فوجاں۔
لکھاں بندے قیدی ہو کے،
ادھا دیندے ملک گوا ۔
واہ بئی واہ جنرل زییا ۔
کون کہے تینوں ایتھوں جا ۔
میرے ملک دے دو خدا،
لا الاّ تے مارشل لاء۔
اک رہندا اے عرشاں اتے،
دوجا رہندا فرشاں اتے۔
اوہدا ناں اے اﷲ میاں،
ایہدا ناں اے جنرل زییا۔
واہ بئی واہ جنرل زییا،
کون کہندا تینوں ایتھوں جا ۔
واہگے نال اٹاری دی نہیں ٹکر،
نہ ہی گیتا نال قرآن دی اے ۔
نہیں کفر اسلام دا کوئی جھگڑا،
ساری گلّ ایہہ نفعے نقصان دی اے ۔
لٹک دیس دی سدا ہے لٹک مینوں،
کرناں لٹکدی لٹکدی لٹکدی گلّ ۔
جہنوں پھٹک ہووے اوہ وی پھٹک اٹھے،
میری پھٹکدی پھٹکدی پھٹکدی گلّ ۔
دشمن مار کے جھٹک نہ جھٹک مارے،
جھٹک جائے نہ جھٹکدی جھٹکدی گلّ ۔
'دامن' پھٹک والا میری پھٹک سمجھے،
کیونکہ پھٹکدی پھٹکدی پھٹکدی گلّ ۔
چالباز نے اپنی چال اندر،
جو جو چال چلی گول مول چلی ۔
چلدی رہی، چل کے رہی، خوب چلی،
چلی چال تے چال اڈول چلی ۔
ایہہ وی دور ہن چلیا جاپدا اے،
گورمنٹ برطانیہ ڈول چلی ۔
پسو پئے ایسے، طوطے اڈّ گئے نے،
پینجا سوں گیا تے بمب بول چلی ۔
پنجرے وچ اک طوطے نوں پچھیا میں،
تیری زندگی وچ زندان بند اے ۔
گیا گزریا گزریا جاپنا ایں،
تیری کسے تے گزر گزران بند اے ۔
طوطا ہسیا، ہسّ کے کہن لگا،
اچھا تیرا وی کدھرے دھیان بند اے ۔
میرے جیہا ہو کے جے توں گلّ کردوں،
میں سمجھدا عقل 'چ تان بند اے ۔
میں غلام ہاں اک دا گلّ کوئی نہ،
تیرے لکھاں کروڑاں دا مان بند اے ۔
خود غلام تے کئیاں نوں نال کیتا،
تیرے جہے ہندی ہندوستان بند اے ۔
ایہہ میں منناں ایہدے وچ شکّ کوئی نہ،
قطرے پانی 'چ اک طوفان بند اے ۔
پنجرے وچ میں پیا آزاد بولاں،
توں آزاد ایں تیری زبان بند اے ۔
'دامن' مرد ایں وچ میدان آ جا،
کردے ظاہر جو دلی ارمان بند اے ۔
اس دھرتی نوں جنا پھولو،
اگے آوے اگّ ۔
مدتاں ہوئیاں سورج ایتھے
برساوے پیا اگّ ۔
پہاڑاں وچوں لاوے اگسن،
ایہناں دے وچ اگّ ۔
کیہ بنیگا دھرت دا جتھے،
بندہ بندہ اگّ ۔
لکیاں چھپیاں کدے نہ رہندیاں،
سانجھاں ایس جہان دیاں ۔
مٹی دے وچ مٹی ہوئیاں،
سانجھاں سبھ انسان دیاں ۔
چلو جے سانجھاں پیار دیاں نہیں،
نہ ایہہ جند تے جان دیاں ۔
'دامن' ایہہ تے رہن دیو،
کجھ سانجھاں رہن زبان دیاں ۔
ایہنوں پتہ نہی اہنے کی کہنا،
کیہ کجھ کہندا جاندا اے، جدوں کہن لگدا اے ۔
ایتھے گنجا کتورا وی آکھدا اے،
میں اوہ چن نہیں، جہنوں گرہن لگدا اے ۔
پیرزادے نوں مستیاں آؤندیاں نے،
بھٹو سوہنا منڈا جدوں کہن لگدا اے ۔
ملا وسکی اوہدے بھر بھر جام پیندا اے،
جدوں پیندا پیندا ڈھہن لگدا اے ۔
ایہہ آپ وی تاڑیاں ماردا اے،
اس خلاف جدوں رولا پین لگدا اے ۔
ایہہ بولدا بولدا تری جاندا اے،
ادوں اٹھ پیندا جدوں بہن لگدا اے ۔
زندہ باد او پاکستن ۔
چیجی منگن بال اننجانے،
منہ وچ پاندے ویکھ سیانے ۔
ریڈیو اتوں سنو قوالی،
اﷲ راکھا پنج تن والی ۔
جدھر ویکھو سگرٹ پان ۔
زندہ باد او پاکستن ۔
چرس افیم دے ٹھیکے کھلھے،
پیو کھاؤ لٹو بلے ۔
پانی پا دیو اپنے چلھے،
سوں جاؤ لے اتے جلے ۔
جگہ جگہ 'تے چھولے نان ۔
زندہ باد او پاکستن ۔
بوہے بند مسیتاں دے نے،
ملاں مارے نیتاں دے نے ۔
جھگڑے پئے ہوئے ریتاں دے نے،
پاکاں نال پلیتاں دے نے ۔
ڈنگوں ڈنگ ہوئے انسان ۔
زندہ باد او پاکستن ۔
سنیاں ولوں ہویا اعلان،
وہابی ہو گیا کلّ جہان ۔
کتھے تر گئی اج پچھان،
جو بولے سو نہ فرمان ۔
وکھرو وکھری لگے تان ۔
زندہ باد او پاکستن ۔
ساڈے ملک دے نوجوان،
بھنگی چرسی تے بھلوان ۔
فیشن ہے ایہناں دی جان،
گیت ہجر دے گاؤندے جان ۔
مٹی رولدے اپنی شان ۔
زندہ باد او پاکستن ۔
پاکستان دی عجب اے ونڈ ہوئی،
تھوہڑا ایس پاسے تھوہڑا اوس پاسے ۔
کی ایہناں جراہاں علاج کرنا،
مرہم ایس پاسے پھوڑا اوس پاسے ۔
اساں منزل مقصود 'تے پہنچنا کیہ،
ٹانگا ایس پاسے گھوڑا اوس پاسے ۔
ایتھے غیرت دا کی نشان دسے،
جوڑا ایس پاسے جوڑا اوس پاسے ۔
پنچھی قید ہویا اک مدتاں دا،
ایہہ آزاد اوٹے اوٹے ہو جائیگا ۔
جد اڈیا کریگا سیر ساری،
چرچہ ایس دا پوٹے پوٹے ہو جائیگا ۔
ایہدے پر پرانے نے پھڑک اٹھے،
ٹکڑے ایہہ چھوٹے چھوٹے ہو جائیگا ۔
جے شکاری نے 'دامن' نوں چھڈیا نہ،
اوہدا پنجرہ ٹوٹے ٹوٹے ہو جائیگا ۔
توں شکاری، میں پنچھی ہاں وچ پنجرے،
جیکر بولن نہیں دیندا تاں پھڑکن تے دے ۔
جہڑے تیر توں مارے نے وچ سینے،
جیکر کڈھن نہیں دیندا تاں رڑکن تے دے ۔
ہو سکدا اے ہل چل مچا دیوے،
میرے دل دی دھڑکن نوں دھڑکن تے دے ۔
'دامن' کھسّ گئے پر، ہے جیبھ باقی،
کجھ کہن دے بلھاں نوں سڑکن تے دے ۔
میرے دیس وچ پچھ پرتیت کوئی نہ،
لٹّ مار دے ایتھے اصول وکھرے ۔
صدقے جاں میں اپنے تاجراں دے،
ایہناں گھڑے طریقے اصول وکھرے ۔
ٹرانسپورٹراں وکھری اتّ چائی،
دیندے جان کرائے نوں طول وکھرے ۔
زوردار نہ ٹیکس ادا کردے،
تے وڈیرے لگان محصول وکھرے ۔
دھرت سونے دی پربت نے ہیریاں دے،
دیس تائیں دلگیر نہیں ہون دینا ۔
ہر مزدور اس دھرتی دا شہنشاہ اے،
شاہ تائیں فقیر نہیں ہون دینا ۔
ساڈا مال لے جا کے شوکدے نے،
امب دا بوٹا کریر نہیں ہون دینا ۔
اپنی جان قربان تے کر دیانگے،
'دامن' لیرو لیر نہیں ہون دینا ۔
میرے دکھاں نوں جاندے ہین سارے،
ونڈدے درد نہیں، ایہدا حساب ہونا ۔
پچھن والے جد پچھن آن کے تے،
ایس سوال دا نہیں جواب ہونا ۔
دھکے امن نوں ماردے جا رہے نے،
اگے کیہ ہونا، انقلاب ہونا ۔
لبھنا کوئی جواب نہیں پھیر 'دامن'،
ہر اک ظالم دا خانا خراب ہونا ۔
کجھ اوہ گئے، کجھ ایہہ بیٹھے،
کجھ کری دھاوا اجے آؤندے نے ۔
لیٹر بکس حکومت برطانیہ دے،
پہلے تار توں خبر پہنچاؤندے نے ۔
لیکاں ایویں نہ ماردے کاغذاں تے،
لیکاں اپنے دیس نوں لاؤندے نے ۔
آوے کسے دی آئی 'تے مرن 'دامن'،
ویراں نال جو ویر کماؤندے نے ۔
کارخانے توں دفتر والیاں دا،
پبلک جلسیاں دے وچ آونا بند ۔
بلکہ سارے سرکاری ملازماں دا،
حصہ ملکی پرال 'چ پاونا بند ۔
جہڑی جگہ آزادی دا ناں ہووے،
اوس تھاں 'تے قدم ٹکاونا بند ۔
ایہناں واسطے تے ملکی لیڈراں 'تے،
ہے بولنا اتے بلاونا بند ۔
کاہدے واسطے ایڈیاں بندشاں نے،
وچ بندشاں بھید صندوق کیہ نے ؟
کتے ایہناں نوں پتہ نہ لگّ جائے،
اسیں قید ہاں ساڈے حقوق کیہ نے ؟
چور وی آکھن چور او چور ۔
چوراں دی پگّ سادھاں لاہ لئی،
چار چپھیرے پے گیا شور ۔
ایتھے اینی انی پے گئی،
چور وی آکھن چور او چور ۔
چور وی آکھن چور او چور ۔
چٹے کپڑے ساؤُ اکھواندے،
ٹھگی لا لین جاندے جاندے ۔
ایسا اکھیں گھٹا پاندے،
بھجیا عطر رومال سنگھاندے ۔
آ جاوے بندے نوں لور ۔
چور وی آکھن چور او چور ۔
لٹن جنج باراتی بن کے،
ویچن موت حیاتی بن کے ۔
کٹن ماس ایہہ کاتی بن کے،
دل دی تختی کالی کالی،
چلدے نے ولیاں دی ٹور ۔
چور وی آکھن چور او چور ۔
پھاوے ہو گئے پڑھ پڑھ منڈے،
کجھ بن گئے نے چور تے غنڈے ۔
کئی بھکھاں نے آن نے پھنڈے،
کئی پئے وہلے پھرن لٹور ۔
چور وی آکھن چور او چور ۔
گنڈھ کپیاں دے ایتھے ڈیرے،
لٹّ پے گئی چار چپھیرے ۔
کمبن بندے شام سویرے،
بھلّ جاندے گھر جاندے ٹور ۔
چور وی آکھن چور او چور ۔
کالے کالے بدل آئے،
بدل ویکھ کے نچن مور ۔
کالیاں اٹاں کالے روڑ،
مینہہ وسا دے زورو زور ۔
سارے رل مل ایہو آکھو
چور وی آکھن چور او چور ۔
اسیں اوس مکان دے رہن والے،
جتھے زور دن رات ہے جالیاں دا ۔
حقدار نوں حق نہ، ملن دھکے،
کم کاج ہندا ساکاں سالیاں دا ۔
خطرہ لٹّ دا دیس 'چ ہر ویلے،
صنعتکار وڈا ایتھے تالیاں دا ۔
جھگے ڈھاہوندے ماڑیاں وستیاں دے،
رخ بدل دریا تے نالیاں دا ۔
دودھ پینے وی ایتھے ڈنگ مارن،
کی لابھ ہے سپاں نوں پالیاں دا ۔
واڑ کھیت دی کھیت نوں کھان لگی،
کالا منہ ہے ایہناں رکھوالیاں دا ۔
چرچل چرچر جرمن دی ریل چڑھیا،
چڑھ کے بولیا، چھکے چھڑا دیاںگا ۔
متے ہنگری پلینڈ، پھنلینڈ سمجھیں،
میں تے ہور وی کجھ سمجھا دیاںگا ۔
چیکوسلوواکیا نہیں حق مار لینگا،
دند توڑ کے بوتھا بھوا دیاںگا ۔
جان مال آزادی توں وار کے تے،
بچہ بچہ کیہ قوم کہا دیاںگا ۔
اننھا راجا ہے بے داد نگری،
آکھن جوگ نہ سماں بیہالیاں دا ۔
جو کجھ جی چاہے اوہ بحال کردے،
ویلا مل گیا تینوں بہالیاں دا ۔
برخلاف اوہدے کدوں بولدے نے،
نفع جنہاں نوں ملے دلالیاں دا ۔
چہرہ شاہی سکہ کویں رہے 'دامن'،
جہڑا مڈھ توں کوڑ ٹکسالیاں دا ۔
چاندی سونے تے ہیرے دی خان 'تے ٹیکس ۔
بیٹھک ڈیوڈھی چوبارے دالان 'تے ٹیکس ۔
ٹیکس لگیا دوکان اتے مکان 'تے ٹیکس ۔
بیٹھے تھڑھے 'تے لگّ گیا بھلوان 'تے ٹیکس ۔
عقل مند تے نالے ہے نادان 'تے ٹیکس ۔
پانی پین اتے روٹی کھان 'تے ٹیکس ۔
آئے گئے مسافر تے مہمان 'تے ٹیکس ۔
انجیل اتے ٹیکس تے قرآن 'تے ٹیکس ۔
لگّ نہ جائے دین تے ایمان 'تے ٹیکس ۔
انسان 'تے ٹیکس حیوان 'تے ٹیکس ۔
دونا موئے تے جیوندے دی جان 'تے ٹیکس ۔
اس واسطے بولدا نہیں 'دامن'،
متاں لگّ جائے میری زبان 'تے ٹیکس ۔
اپنے دکھ سناؤنے ہورناں نوں،
پھاہے لاہ دینے زخماں تازیاں توں ۔
کدے ملی اے خیر نمانیاں نوں،
اچے محل تے بند دروازیاں توں ۔
ایہناں کولوں حیاتی نوں لوڑناں ایں،
قبرستان نوں جاندے جنازیاں توں ۔
جننجاں نال تے رونقاں ہندیاں نے،
بندے لبھدے گھٹّ جنازیاں توں ۔
ایسے واسطے لوکاں دی قدر کرناں،
پھٹّ لاؤندے گھٹّ اندازیاں توں ۔
کل دی گلّ بخاری پیا جیوندا سی،
جہدی اج پئے برسی مناؤندے نے ۔
ٹکڑے چن چن اوہدی تقریر والے،
جھوم جھوم کے سارے سناؤندے نے ۔
باپو سہک مویا باسی ٹکڑیاں نوں،
پتر پوڑیاں دان کراؤندے نے ۔
جیوندی جان رہیاں لیراں تن اتے،
مویاں بعد پئے چادر چڑھاؤندے نے ۔
جیوندی جان نہ کوٹھڑی رہن لئی سی،
ہن مقبرے پئے بناؤندے نے ۔
جیوندی جان سکھ-چین نہ لین دتا،
مویاں بعد درود پچاؤندے نے ۔
دانشوراں نوں سدا خوار کردے،
بھکھا ماردے سولی چڑھاؤندے نے ۔
اپنے کیتے 'تے کدے نہ شرم آئی،
ڈبّ مرن 'تے پچھتاؤندے نے ۔
مہاتما جی دے فلسفے دے چرچے،
انجھ نے وچ جہان ہو گئے ۔
توپاں اتے ڈھنڈورچی سانتی دے،
کدے منتری کدے پردھان ہو گئے ۔
کھوہ کھنج کے ملکی ریاستاں نوں،
آپے ایشیا دے نگہبان ہو گئے ۔
ایسے زعم اندر میرے دیس آئے،
ایتھے آؤندیاں ای پریشان ہو گئے ۔
آ گئی جاگ ایدھر ستیاں نوں،
اٹھے، اٹھ کے تے ساودھان ہو گئے ۔
بڈھے بڈھے نوں نشے جوانیاں دے،
اتے بچے وی شیر جوان ہو گئے ۔
بن گئے مجاہد تے کجھ غازی،
آئیاں ہمتاں ماڑے بھلوان ہو گئے ۔
ویری وچ میدان دے ٹھہریا نہ،
للکار مار کے رستم زمان ہو گئے ۔
سندھی نال پنجابی بلوچ سارے،
تے بنگالیاں نال پٹھان ہو گئے ۔
پنجے رلے تے اک گھسنّ بنیا،
تے گھسنّ توں پھیر گھمسان ہو گئے ۔
میرے دیس دی پاک سرحد اتے،
ویکھو ویریاں دے قبرستان ہو گئے ۔
قبرستان تاں ہندے نے مومناں دے،
بولو رام دے ایتھے شمشان ہو گئے ۔
ایدوں ودھ کی موئززا ہور ہونا،
'دامن' جہے دلوں مسلمان ہو گئے ۔
ہتھاں وچ ہتھیار نے، شکّ کوئی نہ،
ساری جنگ ہے ویلے دے حربیاں دی ۔
ایدوں ودھ کے گلّ اک ہور وی اے،
خون-اے-جگر تے دلاں دے جذبیاں دی ۔
تے مجاہد نوں لوڑ میدان دی ہے،
ہے لوڑ کبوتر نوں دربیاں دی ۔
بند بند غلامی دے نال بجھا،
بندیوان، بند راز دا کھوہلنا بند ۔
ہے شاہ انگریز دی شاہی اندر،
سچ آکھنا تے پورا تولنا بند ۔
جذبہ دل دا دل 'چ جذب ہویا،
ہن تے ہویا زبان توں بولنا بند ۔
ہے شاہ انگریز دی شاہی اندر،
کہنا حق تے حق ٹٹولنا بند ۔
بولن والے تے پھیر وی بولدے نے،
حکم دار دا کی چڑھ کے دار اتے ۔
جو غلام آزاد خیال ہوون،
اوہ آزاد نے کل سنسار اتے ۔
بے شک اسیں غلام، غلام پورے،
پر غلام آزاد خیال تے ہاں ۔
شمع وطن اتوں جان دین والے،
پر پروانے اسیں بے مثال تے ہاں ۔
ملکی تخت بدلے تختہ منگنے آں،
اسیں مرد وی مرد کمال تے ہاں ۔
ہے غلامی نے حالَ بےحال کیتا،
پر جذبہ آزادی دے نال تے ہاں ۔
اٹھو ہندیو جان فدا کریئے،
ایس وطن پیارے دے نام اتوں ۔
ساغر آب-اے-حیات دا سمجھ لئیے،
راج ملے جے موت دے جام اتوں ۔
اتوں دیس دے انجھ قربان ہوئیے،
رادھا ہوئی بلہار جیوں شام اتوں ۔
پیدا اس طرحاں دا انقلاب ہووے،
نکلے فجر جیوں رات مقام اتوں ۔
رکھ نور آزادی دا نگہ اندر،
دور ہن غلامی زلمات کریئے ۔
ساڈی گلّ آوے وگڑی راس 'دامن'،
رل مل کے تے ایسی بات کریئے ۔
چن دی چاننی ولّ کھلو گئے ہاں،
نہ دھپّ ولّ ہاں نہ چھاں ولّ ہاں ۔
پتر نال مقابلہ ماں دا اے،
پتر اسیں وی ہاں، اپنی ماں ولّ ہاں ۔
سانوں صدر دے سائے دی لوڑ کوئی نہ،
اسیں ٹھنڈی بہشتاں دی چھاں ولّ ہاں ۔
قوم دے غدارو تے پکارو کسکارو ہن،
گئے ہوئے فرنگیاں نوں مڑ کے بلائی جاؤ ۔
قوماں دیاں قوماں تسیں ٹوٹے ٹوٹے کیتیاں نے،
بندہ بندہ ٹوٹے ٹوٹے ہندا تے کرائی جاؤ ۔
کھائی جاؤ کھائی جاؤ بھیت کنھیں کھوہلنے نے،
وچوں وچ کھائی جاؤ اتوں رولا پائی جاؤ ۔
بھکھاں کولوں ہو کے تنگ لوکاں بانگاں دتیاں نے،
قورما پلاؤ رجّ گھراں 'چ اڈائی جاؤ ۔
چارے پاسے قبراں نے اڈدی پئی ہے مٹی،
پکھیواس پیدا کرو کوٹھیاں بنائی جاؤ ۔
چاچا دے بھتیجے نوں بھتیجا دیوے چاچے تائیں،
آپو وچ ونڈی جاؤ، آپو وچ کھائی جاؤ ۔
اننھا مارے انی نوں گھسنّ وجے تھمھی نوں،
جنی انی پے سکے اونی انی پائی جاؤ ۔
مری دیاں چوٹیاں 'تے چھٹیاں بتیت کر،
غریباں نوں کشمیر والی سڑک اتے پائی جاؤ ۔
ڈھڈّ بھرو اپنے تے ایہناں دی ہے لوڑ کاہدی،
بھکھیاں نوں لمیاں کہانیاں سنائی جاؤ ۔
بند جے شراب کیتی وارے جائیے بندشاں دے،
گھرو-گھری پیٹیاں تے پیٹیاں پچائی جاؤ ۔
تولا ماسہ رول کے غریباں دی کمائی وچوں،
کاراں اتے کاراں امریکہ توں منگائی جاؤ ۔
کھائی جاؤ کھائی جاؤ بھیت کنھیں کھوہلنے نے،
وچوں وچ کھائی جاؤ اتوں رولا پائی جاؤ ۔
پتر نال مقابلہ ماں دا اے،
بیلاں بیلیاں دا کہڑا بھاء پاندا ۔
چٹے جھاٹے دی کہڑا ہے لاج رکھدا،
کون ماں دے سر سواہ پاندا ۔
کل نوں ایہہ نہ کہن جہان والے،
پتر ایہہ کاہدے اپنی ماں کھا گئے ۔
ایہناں کولوں بچا لے بچیاں نوں،
ککڑ کھان لگے سارے کاں کھا گئے ۔
جیکر مویاں ہے ماں دے نال اٹھنا،
جیوندے کیوں نہ ماں دے نال رہیئے ۔
سانجھی ماں اے دیس دے پتراں دی،
ایہدے باغیاں نال نہ کیوں کھہیئے ۔
پچھ کسے دی میری تقدیر تاں نہیں،
تیرا سمجھ کے ایہدے نال پیار کرناں ۔
ایہہ گدیاں تے اچے شملیاں نوں،
سجدے کرن توں میں انکار کرناں ۔
جگمگ جگمگ کردی ہے پئی دنیاں،
ساڈے بجھے دے بجھے چراغ رہِ گئے ۔
ساری دنیاں دے اتے بہار آئی،
ساڈے سراں اتے کالے باغ رہِ گئے ۔
پاکستان مکان اک بن گیا اے،
وسن سادھ اتے رہندے چور ہیٹھاں ۔
ایتھے نواں حساب اک نکلیا اے،
رہن سینکڑے اتے کروڑ ہیٹھاں ۔
لوکاں پہاڑاں دے پہاڑ پلٹ سٹے،
اسیں آئے وٹوانی دے روڈ ہیٹھاں ۔
لوکی چن اتے پہنچے پئے جاپدے نے،
اسیں گئے زمین دے توڑ ہیٹھاں ۔
بھجّ بھجّ کے وکھیاں چور ہوئیاں،
بھوں چوں ویکھیا تے کھوتی بوہڑ ہیٹھاں ۔
آخر پیا اے جانا فرنگیاں نوں،
کویں چھڈّ کے دیس نوں سور گئے نے ۔
ٹوٹے کر گئے جاندیاں بندیاں دے،
فرکابندی دے چھڈّ نسور گئے نے ۔
چھڈّ گئے نے ٹولی اک ٹوڈیاں دی،
بھاویں سینکڑے کوہ اوہ دور گئے نے ۔
تنگ خلقت نوں کرن، فتور پاون،
دے ایہناں نوں ایہہ منشور گئے نے ۔
اک دل تے لکھ سمجھاؤن والے،
کجھ سمجھ نہ آوے تے کیہ کریئے ۔
چلو چھڈیا کسے دی گلی جانا،
کوئی آ کے ستاوے تے کیہ کریئے ۔
اک وی حق دی گلّ نہ کرن والا،
اودھر سولی بلاوے تے کیہ کریئے ۔
تیرے ساہمنے جگر کباب ہویا،
تینوں سیک نہ آوے تے کیہ کریئے ۔
دل دا دارو ہووے تاں دوا کریئے،
دل ہی درد ہو جاوے تے کیہ کریئے ۔
پتہ لگدا نہ کوئی فرنگیاں دا،
ایہہ کہڑے مضمون تک پہنچ گئے نے ۔
ویلے لدّ گئے تھوک لداؤن والے،
چھوٹی موٹی پرچون تک پہنچ گئے نے ۔
اڈدے روسی سیارے نوں ویکھ کے تے،
ایہہ امریکہ جنونّ تک پہنچ گئے نے ۔
گھر کپاہ دا تن 'تے لیر کوئی نہ،
بہانے کوٹ پتلون تک پہنچ گئے نے ۔
کنکاں ہندیاں وی روٹی لبھدی نہ،
آٹے بھڑک کے لون تک پہنچ گئے نے ۔
ہندوستانی ریاستاں صاف کرکے،
برما چھڈّ رنگون تک پہنچ گئے نے ۔
پاکستانیئے، واہ سبحان اﷲ،
لیاقت علی توں نون تک پہنچ گئے نے ۔
بلبل وانگ گلاب دے پھلّ اتے،
اسیں مست ہو کے سدا چہکنے ہاں ۔
ساڈے چمن نوں کوئی برباد کر دے،
اسیں گلے لگّ کے مرنا جاننے ہاں ۔
مٹی وطن دی ہے سرمہ اکھیاں دا،
اسیں ورتیئے جگہ ممیریاں دی ۔
جیکر انھے نوں کجھ نہ نظر آوے،
نور چاننا وی کرنا جاننے ہاں ۔
ربی نور اے وطن دی شمع کیتی،
سدا ویکھیئے ایس دے جلویاں نوں ۔
اسیں وانگ پروانیاں دیوانیاں دے،
دھڑ دھڑ آ کے سڑنا جاننے ہاں ۔
گنگا جمنا ویکھے نے تر تر کے،
اسیں تارو ہاں ساریاں پانیاں دے ۔
وگدے خون دے ہون دریا بھاویں،
سرخرو ہو کے ترنا جاننے ہاں ۔
شیر وطن دے بندے کرائے دے نہیں،
ٹکڑے جگر دے لڑے میدان اندر ۔
ٹھنڈ دلاں دی نور ہے اکھیاں دا،
دم وطن دا بھرنا جاننے ہاں ۔
پاکستان اک شیراں دی جوہ سمجھو،
کی چلا جائیگا گدڑ بھبکیاں توں ۔
اپنی زمیں نوں خون دی نمی دے کے،
لالو لال اسیں کرنا جاننے ہاں ۔
اسیں یاراں دے یار دل بند وی ہاں،
بانہہ 'چ بانہہ پا کے ٹرنا آنودا اے ۔
جدوں ہتھ توں کوئی ہتھیار بندا،
دو دو ہتھ وی تے کرنا جاننے ہاں ۔
میرے جگر اتے ڈاڈھے پھٹّ لگے،
اکھاں بھر آئیاں میرا دل رویا ۔
چمن والیو تسیں گواہ رہنا،
پنچھی چیکھدا چیکھدا کس کوہیا ۔
گولی ساہمنے ہی اہتے وجنی ایں،
'دامن' اج مویا بھاویں کل مویا ۔
ایہہ کہانیاں جگّ 'تے پینگیاں،
کہڑی آکھدا آکھدا گلّ مویا ۔
پنچھی اڈدا اڈدا جائے جتھے،
جو مقام آوے نامراد آؤندا ۔
پنجرے وچ میں چمن نوں سہکدا ساں،
آ کے چمن 'چ پنجرہ یاد آؤندا ۔
جھونکا جہڑا ہوا دا آنودا اے،
کرن آلھنا میرا برباد آؤندا ۔
جاں قربان میں ایس ادا اتوں،
میرے تڑفیاں تینوں سواد آؤندا ۔
روس روسیاں دا چین چینیاں دا،
ایدھر ملک جاپان جاپانیاں دا ۔
جگہ جگہ اتے ملّ مار بیٹھے،
انگلستان نالے انگلستانیاں دا ۔
ہویا ہے فرانس فرانسیسیاں دا،
توڑے نال تہران تہرانیاں دا ۔
افغانستان ہویا ہے افگانیاں دا،
ترکستان نالے ترکستانیاں دا ۔
ایہہ کڈی ہے گلّ حیرانیاں دی،
ہندوستان نہیں ہندوستانیاں دا ۔
ایہہ حکومت برتانیاں شان والی،
ایہدی شاہی وچ سورج نہیں ڈھل سکدا ۔
ملکہ بحر دی رانی ہے دھرتیاں دی،
ولاں ایہدیاں کوئی نہیں ول سکدا ۔
ساری دنیاں ہے ایہدی کمانڈ ہیٹھاں،
دلاں ایہدیاں کوئی نہیں دل سکدا ۔
ایہہ وکھری گلّ اے، ایس ویلے،
ایتھے رات نوں دیوا نہیں بل سکدا ۔
ہندوستانیؤں جاگو تے جاگ لاؤ،
ایسی جاگ کہ من دا مان جاگے ۔
ٹٹّ جائے زنجیر غلامیاں دی،
جے آزادیاں دے قدردان جاگے ۔
ایہو ویلا ہے اساں دے جاگنے دا،
جاگے سکھ ہندو مسلمان جاگے ۔
جاگے اسیں تاں اساں دی آن جاگے،
جاگے آبرو دھرم ایمان جاگے ۔
اک جان ہو جاؤ جان میری،
نعرہ جان فرمان دی جان جاگے ۔
ہندوستان کیہ سارا جہان 'دامن'،
جے سلوک کر لو اکسے آن جاگے ۔
ایہہ کالج اے کڑیاں تے منڈیاں دا،
جاں فیشناں دی کوئی فیکٹری اے ۔
کڑی منڈے دے نال پئی انجھ تردی،
جیوں الجبرے نال جمیٹری اے ۔
قلماں لمیاں تے نوکاں تکھیاں نے،
تنگ موہریاں ویکھ گھبرا گیا میں ۔
میں ایس مشاعرے 'چ کیہ آیا،
کسے فلم دی شوٹنگ 'تے آ گیا میں ۔
نیڑے ہو کے رانجھنا سنی میری
میری ڈولڑی رنگ پور ڈھو چلی وے
ڈولی چلی نہیں بیٹھ میں کھیڑیاں دی
میں جیوندی جان ہاں زمیں سمو چلی وے
جہڑی پینچنی کل سیالناں دی
تیری ہیر نماننی ہو چلی وے
تیلی لاونی تیوراں زیوراں نوں
میں تے ہنجھوآں ہار پرو چلی وے
سیدے کھیڑے دی ہکّ 'تے سپّ لیٹن
والاں لمیاں نوں ہتھیں کھوہ چلی وے
اک سہیلیاں تے اک مجھیاں نی
میں نشانیاں چھڈّ کے دو چلی وے
بوٹے آس امید دے سکنے نی
وچھوڑیاں دی اےداں لوء چلی وے
تینوں آکھیا سی بندوبست کر لے،
کرکے نال نہ تیرے دھروہ چلی وے
چلھ پچھے پردیس جہان آکھے،
میں تاں اکھیاں توں اوہلے ہو چلی وے ۔
تینوں کسے نہ ہن اڈیکنا ایں
میں حویلیاں دے بوہے ڈھو چلی وے
ایدوں ودھ کے ہور کی قہر ہونیں
چولی دامن توں وکھری ہو چلی وے ۔
جنہاں رناں دے مرد کماؤ ہندے،
کھلھ کے وچ شریکے دے بہندیاں نے ۔
جویں الڑھ جوانی دے سمیں اندر،
چنیاں سراں توں لہہ لہہ پیندیاں نے ۔
جہناں ماواں دے پتّ نالائق ہندے،
اوہ باہر شریکیوں رہندیاں نے ۔
جہڑیاں اٹاں چوباریوں ڈگدیاں نے،
اوہ سدھیاں موری 'چ پیندیاں نے ۔
جدوں اپنی جیب توں پھانک ہوئیے،
کدوں یاریاں گوڑھیاں رہندیاں نے ۔
جہناں ٹاہنیاں نال نہ پھلّ لگن،
اوہناں اتے نہ بلبلاں بہندیاں نے ۔
مالداراں نوں دکھ ودھیک ہندے،
اینی گلّ نہ خلکتاں ونہدیاں نے ۔
جہڑی بیری نوں لگدے بیر بہتے،
اٹاں اوسے نوں بہہتیاں پیندیاں نے ۔
اکھاں کھلھدیاں تے ہوشاں آؤندیاں نے،
جدوں آن سر 'تے بھیڑاں پیندیاں نے ۔
گریاں ادوں بداماں 'چوں باہر آون،
جدوں اوہناں اتے سٹاں پیندیاں نے ۔
جدوں پانی دریاواں 'چوں مکّ جاندے،
کدوں مچھیاں جیوندیاں رہندیاں نے ۔
جدوں آن مکان نوں کیہ لگدی،
کندھاں اپنے آپ پھر ڈھہندیاں نے ۔
باری کھوہل کے پھریں شنگار کردی،
نظر لگّ نہ جائے کواریئے نی ۔
سانبھ نیناں نوں، دلاں 'تے وار کردے،
جادوگرنیئے تے ٹونیہاریئے نی ۔
سوہے کپڑے سجرا روپ تیرا،
سندی کیوں نہیں روپ شنگاریئے نی ۔
جان دیئیے دلھیج 'تے آن تیری،
ملّ حسن دا ہور کی تاریئے نی ۔
نشہ ستاں شراباں وچ نہیں ہندا،
جنا نشہ محبوب دی اکھ دا اے ۔
اوتھے بوٹے انگوری دے اگّ پیندے،
جتھے قدم محبوب جا رکھدا اے ۔
اوہدے ہونٹھ یاقوت نوں مات پاندے،
اوہدی ناف 'چ نافا وی وکھدا اے ۔
اوہدا حسن بیان کی کراں ،دامن'،
اوہدا سایہ وی یوسف دی دکھّ دا اے ۔
کہندا کون اے مٹاں دے مٹّ دے دے،
چکھن واسطے اک دو جام ای صحیح ۔
لکھ شکر اے مزب نہیں سر چڑھیا،
میں حسن دا ادنیٰ غلام ہی صحیح ۔
ول ولا کے گلیاں دے پھر اندر،
ہویا آپ بھاویں بے-آرام ای صحیح ۔
میئخانے 'چ ملاں نوں لے آیاں،
پیندا نہیں تے چلو بدنام ای صحیح ۔
اسماناں 'تے بدل آئے،
مستایا جگّ سارا ۔
ایس ویلے میئخانے باجھوں،
دیوے کون سہارا ۔
کی سمجھے ایہہ مفتی میرے
ہڈاں دی کڑکائی،
میئخانے دے در کھولن لئی،
دتا ربّ اشارہ ۔
ملاں شراب تے نہیں پیندا،
پر خون تاں کسے دا پی سکدا اے ۔
پڑ زمیں اسمان دا رہے چلدا،
دانے وانگ انسان نوں پیہ سکدا اے ۔
ایتھے ظلم ای ظلم اے ہر پاسے،
کتھوں تیک کوئی لباں نوں سی سکدا اے ۔
بن پیتیاں ایس جہان اندر،
کوئی بے شرم جیوے تے جی سکدا اے ۔
اوازار بے زار ہے ہوش کردا،
سانوں رہن دے سدا بے-ہوش ملاں ۔
چخچخ بند کر اساں ہے آپ منگنی،
ساقی پاک تے صاف نردوش ملاں ۔
پھندا فکر دا جذبے دا گلا گھٹے،
جدوں آ جائیے وچ ہوش ملاں ۔
کدے ویلا کویلا 'تے ویکھیا کر،
کسے ویلے 'تے رہو خموش ملاں ۔
مسجد موتیاں دی بھاویں جڑی ہووے،
نہیں ہندو تے اک وی جاندا ۔
مندر وچ پوے جھلک کائبیاں دی،
مسلمان دا اک نہیں جی جاندا ۔
ایہناں دوہاں توں جہڑے پئے رہن لڑدے،
بھلا اوہناں دا ایہدے 'چ کی جاندا ۔
چنگا ہندا میئخانے بنا چھڈدے،
جیہدا جی کردا اوہو پی جاندا ۔
گھٹّ گھٹّ پیواں سدا میں جیواں،
مستی دئے ہلورے ۔
کالیاں سرخ گھٹاواں دسن،
دو نیناں دے ڈورے ۔
میئخانے دی لوڑ نہ کائی،
بگلے رکھ صراحی ۔
جا باغے وچ کھل کھل ملن،
کلیاں پھلّ کٹورے ۔
سمجھدار سیانا اے دل میرا،
ایہنوں صورتاں ساریاں ٹھگدیاں نے ۔
چمکن چن تارے دیوے چاننی دے،
کہ چنگیاڑیاں حسن دی اگّ دیاں نے ۔
میں شرابی ہاں، چمن 'چ پھلّ کلیاں،
مینوں جام صراحیاں ای لگدیاں نے ۔
اودوں مویاں نوں نیندراں آؤندیاں نے،
جدوں آن کے اکھیاں لگدیاں نے ۔
آخر آن کے گلے دا ہار ہوئیاں،
لیراں جدوں ہوئیاں میری پگّ دیاں نے ۔
'دامن' پھلاں دے سولاں نے چاک کیتے،
واورولیاں نھیریاں وگدیاں نے ۔
مینوں ویکھ مشاعرے وچ کہیا لوکاں،
اہُ شرابی آیا، اہُ بدنام آیا ۔
میں آکھیا میری اک گلّ سن لو،
مینوں کہنا تے ہنے کلام آیا ۔
میں پیالہ شراب دا توڑ دتا،
جدوں ہتھ توحید دا جام آیا ۔
اوہناں بلھاں نوں کویں شراب چھوہے،
جنہاں اتے محمد دا نام آیا ۔
1.
لہو نہ ملے جد تک بہاراں دا،
لالی قوم دے چہرے 'تے آؤندی نہیں ۔
2.
گندے دلاں نوں بہتی اے مار پیندی،
میلے کپڑے نوں دھوبی چھٹدے نے ۔
جیکر چھٹیاں میل نہ صاف ہووے،
رنگ کاٹ پا کے میل کٹدے نے ۔
3.
'دامن' چاہناں ایں جے توں ضرب لگے،
وچ جاہلاں دنائی تقسیم نہ کر ۔
4.
عیب جگّ دے، پھول کے خوشی کرنا ایں،
اپنے من 'چ جھاتی کیوں ماردا نہیں ۔
ہر تھاں پھوٹکاں دے تنبو تاندا ایں،
کدے اپنی ہٹھّ توں ہاردا نہیں ۔
5.
ماڑے کرن اڈیک کیامتاں دی،
وڈے کھوہلدے اتھے اجنسیاں نے ۔
جتھے لگن جمعے بازار ناہیں،
سانوں ملنیاں اوتھے کرنسیاں نے ۔
6.
تھکّ دیو کوڑا منہ کہو مٹھا،
گلاں مٹھیآں کرو جہان اندر ۔
ایہہ وستیاں امن امان وسن،
پیدا کرو مٹھاس انسان اندر ۔
7.
میں کدھرے واں توں وی کدھرے،
میں کوئی ہور توں ہور تے نہیں ۔
لک لک بہنا ایں، ایہہ گلّ دسّ دے،
میرا ربّ ایں چور تے نہیں ۔
8.
سمجھ آؤندی تے سمجھاؤندی اے ۔
اک بھاگ بندے نوں لاوندی اے ۔
پر کی کریئے بے-سمجھی نوں،
سمجھ آؤندے آؤندے آؤندی اے ۔
9.
جیکر ساہمنے ہوویں تاں گلّ کریئے،
خورے عرش 'تے بیٹھا تے کی کردا ۔
ایہہ دنیاں بنا گھمنڈ ایڈا،
جتھے ڈبّ کے مرن نوں جی کردا ۔
10.
سچ بولیا جہنے وی، دار چڑھیا،
سچ بول کے ہوئے نقصان لکھاں ۔
سکہ جھوٹھ دا اے چمکدار 'دامن'
ایہنوں ویکھ کے چنھیاں ہون اکھاں ۔
11.
کھا کھا ٹھوکراں رستے دے وانگ روڑے،
اسیں گول مٹول جہے ہو گئے ہاں ۔
سن سن جھوٹھ زمانے توں سچ بھلے،
اسیں آپ انبھول جہے ہو گئے ہاں ۔
12.
ٹوپی دے وچ گنگا جمنا، پیندے وچ شوالے جی ۔
ایدھر اودھر کیہ بھونا ایں، پاسے بیٹھ کے حقہ پی ۔
13.
اکو بندہ ہے پاکستان اندر،
ہور سبھے رام کہانیاں نے۔
بھاویں بھٹو ہووے، بھاویں وٹو ہووے،
صدر ایوب دیاں سبھے وٹوانیاں نے۔
14.
کم کردیاں دے ساک ملدیاں دے،
کھوہاں وگدیاں دا پانی صاف ہندا ۔
ایتھے پچھدا کون کمزوریاں نوں،
زوراوراں دے نال انصاف ہندا ۔
15.
بیگم کی کہندی، گرارا کی کہندا ۔
اساڈے وزیراں دا کی پچھ رہے ہو،
جو دورہ وی پیندا، امریکہ دا پیندا ۔
16.
زندہ باد امریکہ
ہر مرض دا ٹیکا
زندہ باد امریکہ
17.
گولی ماری اے جہنے مہاتما نوں،
اوہنے زمیں دا گولہ گھما چھڈیا ۔
چیکاں وچ آواز اک امن دی سی،
کسے ظالم نے گلا دبا چھڈیا ۔
18.
شان اپنی ودھان دی خوشی کرنا ایں،
کدے کسے دا کم سواردا نہیں ۔
'دامن' فٹّ دے بحر وچ جو ڈبے،
اوہنوں نظر آؤندا کنڈھا پار دا نہیں ۔
19.
قوانین ایہہ سارے نے ماڑیاں لئی،
بھاویں ہون کالے بھاویں ہون گورے ۔
تگڑا دھون قنون دی موڑ لیندا،
دے کے سونے دے دولتاں نال بورے ۔
20.
بہتر موت آزادی دی سمجھدے ہاں،
اسیں ایس غلامی دی زندگی توں ۔
ساڈا وطن حکومت ہے غیر وطنیں،
مر مٹانگے ایس شرمندگی توں ۔
21.
خورے کیوں نہیں زمین دی گلّ کردے،
بندے ایہہ جہڑے پتلے خاک دے نے ۔
رجّ کھاندیاں نوں گلاں آؤندیاں نے،
لگے آٹا تے طبلے پٹاکدے نے ۔
22.
چلن لگے نے وہن آزادیاں دے،
ہندوستانیاں ذرا ہشیار رہنا ۔
گندہ ہوئے نہ پانی دھیان رکھنا،
بھاویں آر رہنا بھاویں پار رہنا ۔
23.
کملی عقل تیری شکّ کوئی نہ،
دانش جاہلاں توں پیا وارنا ایں ۔
'دامن' شعر سنا کے مورکھاں نوں،
موتی پتھراں 'تے پیا مارنا ایں ۔
24.
میری جان جدائی تیری، کی ہوئیاں تقصیراں ۔
کنڈیاں اتے ہنڈھیا لیڑا، جے لاہواں تے لیراں ۔
25.
دل میرے دا خون جے ہویا قطرے اکھیں اپڑے ۔
بدلاں اگے ٹھہر نہ سکدے، رنگ برنگے کپڑے ۔
26.
میتھوں پچھدے ہو مینوں کیہ ملیا،
اوہدے ہجر تے اوہدے پیار وچوں ۔
دل دے خریدیا چھنکنا میں،
اوہدے حسن دے مینا بازار وچوں ۔
27.
تیری مٹھی وچ بند ہے جان میری،
رنگ مہندیاں دے گوڑھے چڑھے ہوئے نے ۔
میرے قتل دا پورا ثبوت ملدا،
تیرے ہتھ جو لہو نال بھرے ہوئے نے ۔
28.
الغرض اگے غرض پیش کرکے،
انھے اگے مورکھا رون لگا ایں ۔
'دامن' سمجھ لے ماری گئی متّ تیری،
گاں سمجھ کے جھوٹے نوں چون لگا ایں ۔
29.
آئی جوانی گئی جوانی،
جیوں بدلاں دی چھاں ۔
بھاویں رہی ایہہ چار دہاڑے،
تاں وی بھلے نہ ۔
30.
آئی جوانی گئی جوانی،
جویں وسدے گھر 'چوں چور ۔
پھڑدیاں جیکر نکلے ہتھوں،
کٹی پتنگ دی ڈور ۔
31.
دارو گھر دا بوہا کھلھیا،
بلے آئے خوشبواں دے ۔
رنداں دارو چھڈنا ناہیں،
کی فائدے ملاں سوہاں دے ۔
32.
نچے وچ خیال صراحی،
اکھاں وچ پیالہ ۔
جیوں تؤں کرکے گرمی کٹّ لئی،
لنگھو کویں سیالا ۔
33.
ملاں واعظ محراب 'چ پیا کردا،
اسیں گلّ ہاں دار 'تے کہن والے ۔
جتھے زلزلے آنودے دنے راتیں،
اسیں اوس مکان دے رہن والے ۔
34.
لگدا انجھ ہوا نے سنگھی، کدھروں شاخ انگوری ۔
باغاں دے وچ پھلّ مستائے، ہو گئے اتی سندھوری ۔
چلے تیز ہوا ہو جاندے اک دوجے دے نیڑے،
جد وچھڑن تے انجھ لگدا اے، رہِ گئی گلّ ادھوری ۔
35.
میں چاہنا ہاں اوہ شراب پینی،
حشر تیک نہ جسدا صرور اترے ۔
سولی ساہمنے ہووے تاں صاف آکھاں،
اتے میں چڑھناں تے منصور اترے ۔
36.
بجلی دے لشکارے پیندے، جھوم گھٹاواں آئیاں ۔
اتوں ایس سمیں وچ سجنا، اکھاں نہیں پرتائیاں ۔
زندگی دے رشتے وچ ساقی، ٹوئے ٹبے کھائیاں ۔
ایسے ویلے توں میئخانے نوں کیوں نے کنڈیاں لائیاں ۔
37.
سمجھ سمجھ کے ہوراں تائیں، میں لینا اے کیہ ۔
اپنا آپ بجھارت بنیاں، لک لک بہندا جی ۔
حق دی گلّ سنا دے سبھ نوں، نہ بلھاں نوں سی ۔
سوچ سمجھ دی ایسی تیسی، گھٹّ گھٹّ کرکے پی ۔
| |
