Bhagat Dhanna Ji
ਭਗਤ ਧੰਨਾ ਜੀ

Bhagat Dhanna ji was born in Dhuan village near Deoli city in Tonk distt. of Rajasthan, in about 1415. He was a follower of Bhagat Ramanand. In the beginning he was an idol worshipper but later on he became a worshipper of Nirgun Brahm. His three Shabads are included in the Sri Guru Granth Sahib.
ਭਗਤ ਧੰਨਾ ਜੱਟ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ੧੪੧੫ ਈਸਵੀ ਦੇ ਲਾਗੇਚਾਗੇ ਦਿਉਲੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਿੰਡ ਧੁਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ । ਇਹ ਪਿੰਡ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਟੌਂਕ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਰੂ ਰਾਮਾਨੰਦ ਜੀ ਸਨ । ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਮੂਰਤੀ-ਪੂਜਕ ਸਨ, ਪਰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਨਿਰਗੁਣ ਬ੍ਰਹਮ ਦੀ ਆਰਾਧਨਾ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਗਏ । ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਸ਼ਬਦ ਹਨ ।

ਸ਼ਬਦ ਭਗਤ ਧੰਨਾ ਜੀ

1. ਭ੍ਰਮਤ ਫਿਰਤ ਬਹੁ ਜਨਮ ਬਿਲਾਨੇ ਤਨੁ ਮਨੁ ਧਨੁ ਨਹੀ ਧੀਰੇ

ਭ੍ਰਮਤ ਫਿਰਤ ਬਹੁ ਜਨਮ ਬਿਲਾਨੇ ਤਨੁ ਮਨੁ ਧਨੁ ਨਹੀ ਧੀਰੇ ॥
ਲਾਲਚ ਬਿਖੁ ਕਾਮ ਲੁਬਧ ਰਾਤਾ ਮਨਿ ਬਿਸਰੇ ਪ੍ਰਭ ਹੀਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ਬਿਖੁ ਫਲ ਮੀਠ ਲਗੇ ਮਨ ਬਉਰੇ ਚਾਰ ਬਿਚਾਰ ਨ ਜਾਨਿਆ ॥
ਗੁਨ ਤੇ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਢੀ ਅਨ ਭਾਂਤੀ ਜਨਮ ਮਰਨ ਫਿਰਿ ਤਾਨਿਆ ॥੧॥
ਜੁਗਤਿ ਜਾਨਿ ਨਹੀ ਰਿਦੈ ਨਿਵਾਸੀ ਜਲਤ ਜਾਲ ਜਮ ਫੰਧ ਪਰੇ ॥
ਬਿਖੁ ਫਲ ਸੰਚਿ ਭਰੇ ਮਨ ਐਸੇ ਪਰਮ ਪੁਰਖ ਪ੍ਰਭ ਮਨ ਬਿਸਰੇ ॥੨॥
ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਵੇਸੁ ਗੁਰਹਿ ਧਨੁ ਦੀਆ ਧਿਆਨੁ ਮਾਨੁ ਮਨ ਏਕ ਮਏ ॥
ਪ੍ਰੇਮ ਭਗਤਿ ਮਾਨੀ ਸੁਖੁ ਜਾਨਿਆ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਅਘਾਨੇ ਮੁਕਤਿ ਭਏ ॥੩॥
ਜੋਤਿ ਸਮਾਇ ਸਮਾਨੀ ਜਾ ਕੈ ਅਛਲੀ ਪ੍ਰਭੁ ਪਹਿਚਾਨਿਆ ॥
ਧੰਨੈ ਧਨੁ ਪਾਇਆ ਧਰਣੀਧਰੁ ਮਿਲਿ ਜਨ ਸੰਤ ਸਮਾਨਿਆ ॥੪॥੧॥੪੮੭॥

(ਭ੍ਰਮਤ=ਭਟਕਦਿਆਂ, ਬਿਲਾਨੇ=ਗੁਜ਼ਰ ਗਏ, ਨਹੀ ਧੀਰੇ=ਨਹੀਂ ਟਿਕਦਾ,
ਬਿਖ=ਜ਼ਹਰ, ਲੁਬਧ=ਲੋਭੀ, ਰਾਤਾ=ਰੰਗਿਆ ਹੋਇਆ, ਚਾਰ=ਸੁੰਦਰ,
ਅਨ ਭਾਂਤੀ=ਹੋਰ ਹੋਰ ਕਿਸਮ ਦੀ, ਜਲਤ=ਸੜਦੇ, ਅਘਾਨੇ=ਰੱਜ ਗਿਆ,
ਅਛਲੀ=ਜੋ ਛਲਿਆ ਨਾ ਜਾ ਸਕੇ)

2. ਰੇ ਚਿਤ ਚੇਤਸਿ ਕੀ ਨ ਦਯਾਲ ਦਮੋਦਰ ਬਿਬਹਿ ਨ ਜਾਨਸਿ ਕੋਈ

ਰੇ ਚਿਤ ਚੇਤਸਿ ਕੀ ਨ ਦਯਾਲ ਦਮੋਦਰ ਬਿਬਹਿ ਨ ਜਾਨਸਿ ਕੋਈ ॥
ਜੇ ਧਾਵਹਿ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਖੰਡ ਕਉ ਕਰਤਾ ਕਰੈ ਸੁ ਹੋਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ਜਨਨੀ ਕੇਰੇ ਉਦਰ ਉਦਕ ਮਹਿ ਪਿੰਡੁ ਕੀਆ ਦਸ ਦੁਆਰਾ ॥
ਦੇਇ ਅਹਾਰੁ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਰਾਖੈ ਐਸਾ ਖਸਮੁ ਹਮਾਰਾ ॥੧॥
ਕੁੰਮੀ ਜਲ ਮਾਹਿ ਤਨ ਤਿਸੁ ਬਾਹਰਿ ਪੰਖ ਖੀਰੁ ਤਿਨ ਨਾਹੀ ॥
ਪੂਰਨ ਪਰਮਾਨੰਦ ਮਨੋਹਰ ਸਮਝਿ ਦੇਖੁ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥੨॥
ਪਾਖਣਿ ਕੀਟੁ ਗੁਪਤੁ ਹੋਇ ਰਹਤਾ ਤਾ ਚੋ ਮਾਰਗੁ ਨਾਹੀ ॥
ਕਹੈ ਧੰਨਾ ਪੂਰਨ ਤਾਹੂ ਕੋ ਮਤ ਰੇ ਜੀਅ ਡਰਾਂਹੀ ॥੩॥੩॥੪੮੮॥

(ਚੇਤਸਿ ਕੀ ਨ=ਤੂੰ ਕਿਉਂ ਚੇਤੇ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਦਮੋਦਰ=ਪਰਮਾਤਮਾ,
ਬਿਬਹਿ=ਹੋਰ, ਨ ਜਾਨਸਿ=ਤੂੰ ਨਾ ਜਾਣੀਂ, ਧਾਵਹਿ=ਤੂੰ ਦੌੜੇਂਗਾ, ਜਨਨੀ=ਮਾਂ,
ਕੇਰੇ=ਦੇ, ਉਦਰ=ਪੇਟ, ਉਦਕ=ਪਾਣੀ, ਪਿੰਡੁ=ਸਰੀਰ, ਕੁੰਮੀ=ਕੱਛੂ ਕੁੰਮੀ,
ਖੀਰੁ=ਦੁੱਧ, ਪਾਖਣਿ=ਪੱਥਰ ਵਿਚ, ਤਾ ਚੋ=ਉਸ ਦਾ, ਮਾਰਗੁ=ਰਾਹ)

3. ਗੋਪਾਲ ਤੇਰਾ ਆਰਤਾ

ਗੋਪਾਲ ਤੇਰਾ ਆਰਤਾ ॥
ਜੋ ਜਨ ਤੁਮਰੀ ਭਗਤਿ ਕਰੰਤੇ ਤਿਨ ਕੇ ਕਾਜ ਸਵਾਰਤਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ਦਾਲਿ ਸੀਧਾ ਮਾਗਉ ਘੀਉ ॥
ਹਮਰਾ ਖੁਸੀ ਕਰੈ ਨਿਤ ਜੀਉ ॥
ਪਨ੍ਹ੍ਹੀਆ ਛਾਦਨੁ ਨੀਕਾ ॥
ਅਨਾਜੁ ਮਗਉ ਸਤ ਸੀ ਕਾ ॥੧॥
ਗਊ ਭੈਸ ਮਗਉ ਲਾਵੇਰੀ ॥
ਇਕ ਤਾਜਨਿ ਤੁਰੀ ਚੰਗੇਰੀ ॥
ਘਰ ਕੀ ਗੀਹਨਿ ਚੰਗੀ ॥
ਜਨੁ ਧੰਨਾ ਲੇਵੈ ਮੰਗੀ ॥੨॥੪॥੬੯੫॥

(ਆਰਤਾ=ਲੋੜਵੰਦਾ,ਦੁਖੀਆ, ਸੀਧਾ=ਆਟਾ, ਪਨ੍ਹ੍ਹੀਆ=ਜੁੱਤੀ,
ਛਾਦਨੁ=ਕਪੜਾ, ਨੀਕਾ=ਸੋਹਣਾ, ਸਤ ਸੀ ਕਾ ਅਨਾਜ=ਸੱਤ ਸੀਆਂ
ਵਾਲਾ ਅੰਨ, ਉਹ ਅੰਨ ਜੋ ਪੈਲੀ ਨੂੰ ਸੱਤ ਵਾਰੀ ਵਾਹ ਕੇ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ,
ਲਾਵੇਰੀ=ਦੁੱਧ ਦੇਣ ਵਾਲੀ, ਤਾਜਨਿ ਤੁਰੀ=ਅਰਬੀ ਘੋੜੀ, ਗੀਹਨਿ=ਇਸਤ੍ਰੀ)