Punjabi Lok Kaav
ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਕਾਵਿ

ਲੋਕ ਕਾਵਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਉਹ ਧੁਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੁਆਲੇ ਉਸ ਦੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਸਾਹਿਤ ਘੁੰਮਦਾ ਤੇ ਵਧਦਾ ਫੁਲਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ-ਸੁੱਖਾਂ, ਤਾਂਘਾਂ, ਬੇਬਸੀਆਂ ਅਤੇ ਆਮ ਜੀਵਨ ਤੇ ਉਸਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਾ ਪਰਗਟਾਵਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਜੋ ਕਾਵਿ-ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਹਿ ਗਈ ਉਹ ਲੋਕ ਕਾਵਿ ਬਣ ਗਈ । ਅੱਜ ਦੀ ਕਾਵਿ-ਰਚਨਾ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਭਵਿੱਖ ਦਾ ਲੋਕ ਕਾਵਿ ਜਨਮ ਲਵੇਗਾ । ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਹੀ ਵੰਨਗੀਆਂ ਦਾ ਲੋਕ-ਕਾਵਿ ਮਿਲਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਗੀਤ, ਘੋੜੀਆਂ, ਸੁਹਾਗ, ਲੋਰੀਆਂ, ਕਿੱਕਲੀ, ਥਾਲ, ਲੋਰੀ, ਢੋਲੇ, ਮਾਹੀਆ, ਬੋਲੀਆਂ, ਟੱਪੇ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ।

ਮਿਲੇ-ਜੁਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਲੋਕ ਗੀਤ

  • ਗੀਤ-ਚੇਤਰ ਨਾ ਜਾਈਂ ਚੰਨਾ, ਖਿੜੀ ਬਹਾਰ ਵੇ
  • ਉਡ ਜਾ ਚਿੜੀਏ ਨੀ ਉਡ ਬਹਿ ਜਾ ਖਿੜਕੀ
  • ਹਰੀਏ ਨੀ ਰਸ ਭਰੀਏ ਖਜੂਰੇ
  • ਉੱਚੜਾ ਬੁਰਜ ਲਾਹੋਰ ਦਾ
  • ਪੀਹ ਪੀਹ ਵੇ ਮੈਂ ਭਰਦੀ ਪਰਾਤਾਂ
  • ਉੱਚੇ ਬਹਿ ਕੇ ਵੇ ਨਰਮਾ ਕੱਤਦੀ
  • ਵੇ ਪਿੱਪਲਾ ਤੂ ਆਪ ਵੱਡਾ
  • ਵੇ ਮੈਂ ਬਾਗ ਲਵਾਇਆ ਸੁਹਣਾ
  • ਕਿੱਕਰੇ ਨੀ ਕੰਡਿਆਲੀਏ
  • ਸ਼ਰੀਹਾਂ ਦੇ ਪੱਤੇ ਹਰੇ
  • ਸੁੰਦਰ ਮੁੰਦਰੀਏ ਹੋ
  • ਪਿੱਪਲ ਦਿਆ ਪੱਤਿਆ ਵੇ ਕੇਹੀ ਖੜ ਖੜ ਲਾਈ ਆ
  • ਦੁੱਧ ਕੜ੍ਹੇ ਮਲਾਈਆਂ ਜੋਰ ਮਾਹੀਆ
  • ਕਣਕਾਂ ਤੇ ਛੋਲਿਆਂ ਦਾ ਖੇਤ
  • ਉੱਚੀ ਗਲੀ ਪਰ ਜਾਂਦਿਆਂ ਵੀਰਾ ਵੇ
  • ਦੀਵਾ ਬਲੇ ਸਾਰੀ ਰਾਤ
  • ਉੱਡਦਾ ਵੇ ਜਾਵੀਂ ਕਾਵਾਂ
  • ਧੀਆਂ ਕਿਉਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਦੂਰ ਸਾਵਣ ਆਇਆ
  • ਮਾਵਾਂ ਤੇ ਧੀਆਂ ਰਲ ਬੈਠੀਆਂ ਨੀ ਮਾਏ
  • ਹਾਏ ਉਹ ਮੇਰੇ ਡਾਢਿਆ ਰੱਬਾ
  • ਚੰਨ ਕਿੱਥਾਂ ਗੁਜ਼ਾਰੀ ਅਈ ਰਾਤ ਵੇ
  • ਅੱਜ ਦੀ ਦਿਹਾੜੀ ਰੱਖ ਡੋਲੀ ਨੀ ਮਾਂ
  • ਵੀਣੀ ਪਤਲੀ ਵੰਗਾਂ ਮੋਕਲੀਆਂ
  • ਘਿਓ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਪਿਆ
  • ਉਡੀਂ ਉਡੀਂ ਮੇਰੇ ਤਿਲੀਅਰ ਕਾਲੇ
  • ਬਾਰਾਂਮਾਹ-ਚੜ੍ਹਿਆ ਮਹੀਨਾ ਚੇਤ ਦਿਲਾਂ ਦੇ ਭੇਤ
  • ਬਾਰਾਂਮਾਹ-ਇਕ ਮਾਹ, ਦੋ ਮਾਹ, ਤਿੰਨ ਚਲਦੇ ਆਏ
  • ਡਾਚੀ ਵਾਲਿਆ ਮੋੜ ਮੁਹਾਰ ਵੇ
  • ਕਿੱਥੇ ਤਾਂ ਲਾਨੀਆਂ ਟਾਹਲੀਆਂ
  • ਰਸੀਆ ਨਿੰਬੂ ਲਿਆ ਦੇ ਵੇ
  • ਬੀਬਾ, ਨਾ ਵੰਝ ਨਾ ਵੰਝ, ਢੋਲਣ ਯਾਰ
  • ਹਰੀਏ ਹਰੀਏ ਡੇਕੇ ਨੀ ਫੁੱਲ ਦੇ ਦੇ
  • ਕਾਲਿਆਂ ਬਾਗਾਂ ਦੀ ਮਹਿੰਦੀ
  • ਕਲੀਆਂ ਦਾ ਬੂਟਾ
  • ਕਾਲਿਆ ਹਰਨਾ ਬਾਗੀਂ ਚਰਨਾ
  • ਜੰਗਲ ਦੇ ਵਿਚ ਹਰਨੀ ਸੂਈ
  • ਹਰੇ ਹਰੇ ਬਾਗਾਂ ਵਿਚ ਮੋਰ ਬੋਲੇ
  • ਜੀਣਾ ਪਹਾੜੇ ਦਾ ਜੀਣਾ
  • ਵਗਦੀ ਸੀ ਰਾਵੀ
  • ਨਿੱਕਾ ਮੋਟਾ ਬਾਜਰਾ ਮਾਹੀ ਵੇ
  • ਯਾਰ ਸੁਨੇਹੁੜਾ ਘੱਲ ਵੇ
  • ਲੰਘ ਆ ਜਾ ਪੱਤਣ ਝਨਾਂ ਦਾ
  • ਹਥ ਵਿਚ ਫੜ ਲਈ ਸਾਰੰਗੀ, ਮੋਦਨਾ
  • ਮੈਂ ਮਾਝੇ ਦੀ ਜੱਟੀ
  • ਰਾਤੀਂ ਰਾਸ ਵੇਖਣ ਗਿਆ
  • ਕੰਘੀ ਵਾਹਵਾਂ ਤੇ ਦੁਖਣ ਮੇਰੇ ਵਾਲ
  • ਸੂਈ ਥੋਂ ਨਾ ਮਾਰ, ਬੇਦਰਦਾ ਸੂਈ ਵੇ
  • ਇੱਕ ਮੈਂ ਮੋਈ ਵੇ ਤੇਰਿਆਂ ਕਾਲਿਆਂ ਕੇਸਾਂ 'ਤੇ
  • ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਮੈਂ ਰਖੀ ਵੇ ਲਾਡਲੀ
  • ਪੰਜਾਬੀ ਟੱਪੇ

    ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀਆਂ