nkSy-&irAwdI &Yz Aihmd &Yz
cSmy-mXgUM zrw ieDr kr dy
dsqy-kudrq ko by-Asr kr dy
qyz hY Awj drdy-idl swkI
ql^I-ey-mX ko qyzqr kr dy
joSy-vhSq hY iqSnwkwm ABI
cwk-dwmn ko qw-ijgr kr dy
myrI iksmq sy Kylnyvwly
muJko iksmq sy by-^br kr dy
lut rhI hY imrI mqwey-inAwz
kwS vh ies qr& nzr kr dy
‘&Yz’ qkmIly-AwrzU mwlUm
ho sky qo XUM hI bsr kr dy
(cSmy-mXgUM=SrwbI-A`KW, iqSnwkwm=ipAwsw, mqwey-inAwz=
bynqI dI pUMjI, qkmIly-AwrzU=kwmnw dI pUrqI)
donoN jhwn qyrI muh`bq myN hwr ky
vo jw rhw hY koeI Sby-Zm guzwr ky
vIrW hY mXkdw, ^umo-swgr audws hYN
qum kXw gXy ik rUT gXy idn bhwr ky
iek &ursqy-gunwh imlI, vo BI cwr idn
dyKy hYN hmny hOsly prvridgwr ky
dunIXw ny qyrI Xwd sy bygwnw kr dIXw
quJsy BI idl&ryb hYN Zm rozgwr ky
BUly sy muskrw qo dIXy Qy vo Awj ‘&Yz’
mq pUC vlvly idly-nwkrdwkwr ky
hr hkIkq mjwz ho jwXy
kwi&roN kI nmwz ho jwXy
idl rhIny-inXwz ho jwXy
byksI kwrswz ho jwXy
imMnqy-cwrwswz kOn kry
drd jb jW-nvwz ho jwXy
ieSk idl myN rhy qo rusvw ho
lb py AwXy qo rwz ho jwXy
luq& kw ieMqzwr krqw hUM
jOr qw-h`dy-nwz ho jwXy
aumr by-sUd kt rhI hY ‘&Yz’
kwS A&SW-ey-rwz ho jwXy
(mjwz=Brm, rhIny-inXwz=SrDw BrpUr, jOr=zulm,
A&SW-ey-rwz=Byd dw KulH jwxw)
ihMmqy-ieliqjw nhIN bwkI
zbq kw hOslw nhIN bwkI
iek qyrI dId iCn gXI muJsy
vrnw dunIXW myN kXw nhIN bwkI
ApnI mSky-isqm sy hwQ n KYNc
mYN nhIN Xw v&w nhIN bwkI
qyrI cSmy-Almnvwz kI ^Yr
idl myN koeI iglw nhIN bwkI
ho cukw ^qm Ahdy-ihjro-ivswl
izMdgI myN mzw nhIN bwkI
(mSky-isqm=zulm dw AiBAws, cSmy-Almnvwz=
hmdrdI r`Kx vwlI A`K, ihjro-ivswl=ivCoVw-imlx)
husn mrhUny-joSy-bwdw-ey-nwz
ieSk imMnqkSy-&usUny-inXwz
idl kw hr qwr lrizSy-pYhm
jW kw hr irSqw vk&y-sozo-gudwz
soizSy-drdy-idl iksy mwlUm
kOn jwny iksI ky ieSk kw rwz
myrI ^wmoSIXoN myN lrzW hY
myry nwloN kI gumSudw Awvwz
ho cukw ieSk Ab hvs hI shI
kXw kryN &rz hY Adw-ey-nmwz
qU hY AOr iek qZw&uly-pYhm
mYN hUM AOr ieMqzwry-byAMdwz
^O&y-nwkwmI-ey-aumId hY ‘&Yz’
vrnw idl qoV dy iqilsmy-mjwz
(mrhUny-joSy-bwdw-ey-nwz=Srwb Aqy suMdrqw dI aumMg iv`c
fu`ibAw hoieAw, imMnqkSy-&usUny-inXwz=drSn dy jwdU dw cwhvwn
lrizSy-pYhm=lgwqwr kMbxw, vk&y-sozo-gudwz=jlx Aqy nrmI
qoN kurbwn, qZw&uly-pYhm=lgwqwr AxdyKI, iqilsmy-mjwz=
dunIAW dw Brm)
ieSk imMnqkSy-krwr nhIN
husn mjbUry-ieMqzwr nhIN
qyrI rMijS kI ieMqhw mwlUm
hsrqoN kw imrI Sumwr nhIN
ApnI nzryN ibKyr dy swkI
mX bAMdwzw-ey-^umwr nhIN
zyry-lb hY ABI qb`sumy-dosq
muMqiSr jlvw-ey-bhwr nhIN
ApnI qkmIl kr rhw hUM mYN
vrnw quJsy qo muJko pXwr nhIN
cwrw-ey-ieMqzwr kOn kry
qyrI n&rq BI ausqvwr nhIN
‘&Yz’ izMdw rhyN vo hYN qo shI
kXw huAw gr v&wSyAwr nhIN
(imMnqkSy-krwr=cYn dw ie`Cuk, bAMdwzw-ey-^umwr=auqirAw nSw
pUrw krn leI, muMqiSr=iKMifAw hoieAw, qkmIl=pUrqI, cwrw-ey-ieMqzwr=
aufIk dw h`l, v&wSyAwr=v&w krn vwlw)
keI bwr ieskw dwmn Br idXw husny-do-Awlm sy
mgr idl hY ik auskI ^wnwvIrwnI nhIN jwqI
keI bwr ieskI ^wiqr zrry-zrry kw ijgr cIrw
mgr Xy cSmy-hYrW, ijskI hYrwnI nhIN jwqI
nhIN jwqI mqwey-lwlo-gOhr kI grWXwbI
mqwey-Zyrqo-eImW kI ArzwnI nhIN jwqI
imrI cSmy-qn AwsW ko bsIrq iml geI jb sy
bhuq jwnI hueI sUrq BI phcwnI nhIN jwqI
sry-^usrv sy nwzy-klkulwhI iCn BI jwqw hY
kulwhy-^usrvI sy bU-ey-sulqwnI nhIN jwqI
b-juz dIvwngI vW AOr cwrw hI kho kXw hY
jhW Aklo-i^rd kI eyk BI mwnI nhIN jwqI
(do-Awlm=lok-prlok, mqwey-lwlo-gOhr=lwlW qy moqIAW dI dOlq,
grWXwbI=mihMgwpx, ArzwnI=ssqwpx, AwsW=AwlsI, bsIrq=
vyKx dI qwkq, sry-^usrv=bwdSwh dw isr, nwzy-klkulwhI=
rwjsI gOrv, kulwhy-^usrvI=bwdSwhI qwj, Aklo-i^rd=smJ bUJ)
kuC idn sy ieMqzwry-svwly-idgr myN hY
vh muzmihl hXw jo iksI kI nzr myN hY
sIKI XhIN imry idly-kwi&r ny bMdgI
r`by-krIm hY qo iqrI rhguzr myN hY
mwzI myN jo mzw imrI Swmo-shr myN Qw
Ab vh &kq qs`vury-Swmo-shr myN hY
kXw jwny iksko ikssy hY Ab dwd kI qlb
vh Zm jo myry idl myN hY qyrI nzr myN hY
(ieMqzwry-svwly-idgr=dUjy svwl dw aufIk, muzmihl=buJI hoeI)
nsIb Awzmwny ky idn Aw rhy hYN
krIb aunky Awny ky idn Aw rhy hYN
jo idl sy khw hY, jo idl sy sunw hY
sb aunko sunwny ky idn Aw rhy hYN
ABI sy idlo-jW sry-rwh rK do
ik lutny lutwny ky idn Aw rhy hYN
tpkny lgI aun ingwhoN sy msqI
ingwhyN curwny ky idn Aw rhy hYN
sbw iPr hmyN pUCqI iPr rhI hY
cmn ko sjwny ky idn Aw rhy hYN
clo ‘&Yz’ iPr sy khIN idl lgwXyN
sunw hY iTkwny ky idn Aw rhy hYN
iPr hrI&y-bhwr ho bYTy
jwny iks-iks ko Awj ro bYTy
QI mgr ieqnI rwXgW BI nQI
Awj kuC izMdgI sy Ko bYTy
qyry dr qk phuMc ky lOt AwXy
ieSk kI AwbrU fubo bYTy
swrI dunIXw sy dUr ho jwXy
jo zrw qyry pws ho bYTy
n gXI qyrI by-ru^I n gXI
hm iqrI AwrzU BI Ko bYTy
‘&Yz’ hoqw rhy jo honw hY
Sy’r ilKqy rhw kro bYTy
(hrI&y-bhwr=bhwr dy duSmx, rwXgW=PjUl)
iPr lOtw hY ^urSIdy-jhWqwb s&r sy
iPr nUry-shr dsqo-grybW hY shr sy
iPr Awg BVkny lgI hr swzy-qrb myN
iPr Soly lpkny lgy hr dIdw-ey-qr myN
iPr inklw hY dIvwnw koeI PUMk ky Gr ko
kuC khqI hY hr rwh hr iek rwhguzr sy
vo rMg hY iemswl gulisqW kI &zw kw
EJl hueI dIvwr-ey-k&s h`dy-nzr sy
swZr qo Knkqy hYN Srwb AwXy n AwXy
bwdl qo grjqy hYN Gtw brsy n brsy
pwpoS kI kXw i&kr hY, dsqwr sMBwlo
pwXwb hY jo mOj guzr jweygI sr sy
(^urSIdy-jhWqwb=dunIAW nUM roSnI dyx vwlw sUrj, shr=svyr,
dsqo-grybW=glw h`Q iv`c PVIN, swzy-qrb=msqI dw swz, pwpoS=
ju`qI, pwXwb=pYr q`k)
rwzy-aul&q Cupw ky dyK lIXw
idl bhuq kuC jlw ky dyK lIXw
AOr kXw dyKny ko bwkI hY
Awp sy idl lgw ky dyK lIXw
vo imry ho ky BI myry n huey
aunko Apnw bnw ky dyK lIXw
Awj aunkI nzr myN kuC hmny
sbkI nzryN bcw ky dyK lIXw
‘&Yz’ qkmIly-Zm BI ho n skI
ieSk ko Awzmw ky dyK lIXw
Aws aus dr sy tUtqI hI nhIN
jw ky dyKw, n jw ky dyK lIXw
(qkmIly-Zm=Zm dI pUrqI)
v&w-ey-vwdw nhIN, vwdw-ey-idgr BI nhIN
vo muJsy rUTy qo Qy, lyikn ies kdr BI nhIN
brs rhI hY hrImy-hvs myN dOlqy-husn
gdw-ey-ieSk ky kwsy myN iek nzr BI nhIN
n jwny ikslIey a`umIdvwr bYTw hUM
iek AYsI rwh py jo qyrI rhguzr BI nhIN
ingwhy-SOk sry-bzm by-ihjwb n ho
vo by-^br hI shI, ieqny by-^br BI nhIN
Xy Ahdy-qrky-muh`bq hY ikslIey Awi^r
sukUny-klb ieDr BI nhIN, auDr BI nhIN
(hrImy-hvs=hvs dw Gr, gdw-ey-ieSk=pRym dw iBKwrI,
by-ihjwb=inrl`j, sukUny-klb=idl dI SWqI)
vo Ahdy-Zm kI kwihShw-ey-byhwisl ko kXw smJy
jo aunkI mu^qsr rUdwd BI sbr-Awzmw smJy
XhW vwbsqgI, vW brhmI, kXw jwnIXy kXoN hY
n hm ApnI nzr smJy, n hm aunkI Adw smJy
&ryby-AwrzU kI shl-AMgwrI nhIN jwqI
hm Apny idl kI DVkn ko iqrI Awvwzy-pw smJy
qumhwrI hr nzr sy munsilk hY irSqw-ey-hsqI
mgr Xy dUr kI bwqyN koeI nwdwn kXw smJy
n pUCo Ahdy-aul&q kI, bs iek ^vwby-prISW Qw
n idl ko rwh pr lwXy, n idl kw mu`dAw smJy
(Ahdy-Zm=duK dy idn, kwihShw-ey-byhwisl=PjUl dw du`K,
brhmI=nwrwzgI, shl-AMgwrI=sOKI Koj, munsilk=bMinHAw
hoieAw, ^vwby-prISW=ibKirAw suPnw, mu`dAw=audyS)
^udw vh vkq n lwXy ik sogvwr ho qU
sukUM kI nINd quJy BI hrwm ho jwXy
iqrI msrrq-ey-pYhm qmwm ho jwXy
iqrI hXwq quJy ql^ jwm ho jwXy
ZmoN sy AweInw-ey-idl gudwz ho qyrw
hujUm-ey-Xws sy byqwb hoky rh jwXy
v&Ur-ey-drd sy sImwb hoky rh jwXy
iqrw Sbwb &kq ^vwb hoky rh jwXy
gurUr-ey-husn srwpw inXwz ho qyrw
qvIl rwqoN myN qU BI krwr ko qrsy
iqrI ingwh iksI Zmguswr ko qrsy
i^zWrsIdw qmMnw bhwr ko qrsy
koeI jbIN n iqry sMg-ey-AwsqW py Juky
ik ijns-ey-iejzo-AkIdq sy quJko Swd kry
&ryb-ey-vwdw-ey-&rdw py AYqmwd kry
^udw vh vkq n lwXy ik quJko Xwd AwXy
vh idl ik qyry lIey bykrwr Ab BI hY
vh AWK ijsko iqrw ieMqzwr Ab BI hY
(msrrq-ey-pYhm=lgwqwr ^uSI, gudwz=boJl,
hujUm-ey-Xws=inrwSwvW dI BIV, v&Ur=A`q,
sImwb=pwrw, inXwz=SrDw, sMg-ey-AwsqW=
cugwT dw p`Qr, ijns-ey-iejzo-AkIdq=inmrqw
Aqy SrDw, &ryb-ey-vwdw-ey-&rdw=BivK dy vwdy dw DoKw)
ipMdwr ky ^Ugr ko
nwkwm BI dyKogy
AwZwz sy vwik& ho
AMjwm BI dyKogy
rMgInI-ey-dunIXw sy
mwXUs-sw ho jwnw
duKqw huAw idl lykr
qnhweI myN Ko jwnw
qrsI hueI nzroN ko
hsrq sy Jukw lynw
&irXwd ky tukVoN ko
AwhoN myN Cupw lynw
rwqoN kI ^wmoSI myN
Cupkr kBI ro lynw
mjbUr jvwnI ky
mlbUs ko Do lynw
jzbwq kI vusAq ko
isjdoN sy bsw lynw
BulI hueI XwdoN ko
sIny sy lgw lynw
(ieMiqhw-ey-kwr=kMm dw AMq, ipMdwr=hMkwr,
^Ugr=AwdI, mlbUs=k`pVy, vusAq=PYlwA)
hYN lbryz AwhoN sy TMfI hvweyN
audwsI myN fUbI hueI hYN GtweyN
muh`bq kI dunIXw myN Swm Aw cukI hY
isXhpoS hYN izMdgI kI &zweyN
mclqI hYN sIny myN lwK AwrzUeyN
qVpqI hYN AWKoN myN lwK ieliqjweyN
qZw&ul ky AwZoS myN so rhy hYN
qumhwry isqm AOr myrI v&weyN
mgr iPr BI AY myry mwsUm kwiql
qumhyN pXwr krqI hYN myrI duAweyN
(lbryz=BrIAW hoeIAW, ieliqjweyN=
bynqIAW, qZw&ul=AxdyKI krnw)
gum hY iek kY& myN &zw-ey-hXwq
^wmuSI isjdw-ey-inXwz myN hY
husn-ey-mwsUm ^vwb-ey-nwz mYN hY
AY ik qU rMg-E-bU kw qU&W hY
AY ik qU jlvwgr bhwr myN hY
izMdgI qyry ie^iqXwr myN hY
PUl lwKoN brs nhIN rhqy
do GVI AOr hY bhwr-ey-Sbwb
Aw ik kuC idl kI sun sunw lyN hm
Aw muh`bq ky gIq gw lyN hm
myrI qnhweIXoN py Swm rhy
hsrq-ey-dId nwqmwm rhy
idl myN byqwb hY sdw-ey-hXwq
AWK gOhr inswr krqI hY
AwsmW pr audws hYN qwry
cWdnI ieMqzwr krqI hY
Aw ik QoVw-sw pXwr kr lyN hm
izMdgI zringwr kr lyN hm
(srod-ey-Sbwnw=rwq dw sMgIq, kY&=nSw,
isjdw-ey-inXwz=SrDw nwl Jukxw, inswr=
kurbwn, zringwr=sunihrI)
vh vkq myrI jwn bhuq dUr nhIN hY
jb drd sy ruk jwXyNgI sb zIsq kI rwhyN
AOr hd sy guzr jwXygw AMdoh-ey-inhwnI
Qk jwXyNgI qrsI hueI nwkwm ingwhyN
iCn jwXyNgy muJsy imry AWsU, imrI AwhyN
iCn jwXygI muJsy imrI bykwr jvwnI
SwXd imrI aul&q ko bhuq Xwd krogI
Apny idl-ey-mwsUm ko nwSwd krogI
AwEgI imrI gor py qum ASk bhwny
nO^yz bhwroN ky hsIN PUl cVHwny
SwXd imrI qurbq ko BI Tukrwky clogI
SwXd imrI by-sUd v&wEN py hMsogI
ies vzey-krm kw BI qumhyN pws n hogw
lyikn idl-ey-nwkwm kw eyhsws n hogw
Alik`sw mAwl-ey-Zm-ey-aul&q py hMso qum
Xw ASk bhwqI rho &irXwd kro qum
mwzI py ndwmq ho qumhyN Xw ik msrrq
^wmoS pVw soXygw vwmWdw-ey-aul&q
(zIsq=izMdgI, AMdoh-ey-inhwnI=CuipAw hoieAw qU&wn,
nO^yz=nvIAW, qurbq=kbr, pws=iDAwn, mAwl-ey-Zm-
ey-aul&q=ipAwr dy du`K dw nqIjw, mwzI=BUqkwl, ndwmq=
Srm, msrrq=^uSI, vwmWdw=Q`ikAw hoieAw)
muJy dy do
rsIly hoNT, mwsUmwnw pySwnI, hsIN AWKyN
ik mYN iek bwr iPr rMgInIXoN myN Zrk ho jwaUN
imrI hsqI ko qyrI iek nzr AwZoS myN ly ly
hmySw ky lIey ies dwm myN mh&Uz ho jwaUN
izXw-ey-husn sy zulmwq-ey-dunIXw myN n iPr AwaUN
guzSqw hsrqoN ky dwZ myry idl sy Dul jwXyN
mYN Awnyvwly Zm kI i&kr sy Awzwd ho jwaUN
imry mwzI-E-musqkibl srwsr mhv ho jwXyN
muJy vh iek nzr, iek jwivdwnI-sI nzr dy dy
(brwaUinMg)
(dwm=jwl, izXw-ey-husn=rUp dI joqI,
mwzI-E-musqkibl=BUq-BivK, jwivdwnI=
Amr)
imrI jW Ab BI Apnw husn Pyr dy muJko
ABI qk idl myN qyry ieSk kI kMdIl rOSn hY
iqry jlvoN sy bzmy-izMdgI jMnq-b-dwmn hY
imrI rUh Ab BI qnhweI myN quJko Xwd krqI hY
hr iek qwry-n&s myN AwrzU bydwr hY Ab BI
hr iek byrMg swAq muMqizr hY qyrI Awmd kI
ingwhyN ibC rhI hYN rwsqw zrkwr hY Ab BI
mgr jwny-hzIN sdmy shygI Awi^rS kb qk
iqrI by-myhrIXoN py jwn dygI Awi^rS kb qk
iqrI Awvwz myN soeI hueI SIrInIXW Awi^r
imry idl kI &surd iKlvqoN myN n pwXyNgI
Xy ASkoN kI &rwvwnI myN DuMdlweI hueI AWKyN
iqrI rwnweIXoN kI qmknq ko BUl jwXyNgI
pukwryNgy quJy qo lb koeI l`zq n pwXyNgy
gulU myN qyrI aul&q ky qrwny sUK jwXyNgy
mbwdw Xwdhw-ey-Ahdy-mwzI mhv ho jwXyN
Xy pwrInw &swny mOjhw-ey-Zm myN Ko jwXyN
imry idl kI qhoN sy qyrI sUrq Dul ky bh jwXy
hrImy-ieSk kI SmA-ey-dr^SW buJky rh jwXy
mbwdw AjnbI dunIXw kI zulmq Gyr ly quJko
imrI jW Ab BI Apnw husn Pyr dy muJko
(qwry-n&s=swhW dI for, zrkwr=sunihrI kMm vwlw, jwny-hzIN=
duKI jwn, &surd=audws, iKlvq=iekWq, &rwvwnI=v`D, rwnweIXoN=
suMdrqw, qmknq=qVk-BVk, mbwdw=ikqy Aijhw nw hovy, pwrInw=
purwxy, mOjhw-ey-Zm=du`K dIAW lihrW, hrImy-ieSk=pRym-Gr)
idl ko eyhsws sy do cwr n kr dynw Qw
swzy-^vwbIdw ko bydwr n kr dynw Qw
Apny mwsUm qb`sum kI &rwvwnI ko
vusAq-ey-dId py gulbwr n kr dynw Qw
SOky-mjbUr ko bs iek Jlk idKlwkr
vwik&y-l`zqy-qkrwr n kr dynw Qw
cSmy-muSqwk kI ^wmoS qmMnwEN ko
Xk-b-Xk mwiely-gu&qwr n kr dynw Qw
jlvw-ey-husn ko msqUr hI rhny do
hsrqy-idl ko gunhgwr n kr dynw Qw
(swzy-^vwbIdw=su`qw swz, gulbwr=Pu`l brswauxw,
cSmy-muSqwk=cwhuMdIAW A`KW, mwiely-gu&qwr=
bolx leI iqAwr, msqUr=gupq)
nIm Sb, cWd, ^ud-&rwmoSI
mhi&ly-hsqI-bUd vIrW hY
pYkry-ieliqjw hY ^wmoSI
bzmy-AMjum &surdw-swmW hY
AwbSwry-sukUq jwrI hY
cwr sU by^udI sI qwrI hY
izMdgI juzvy-^vwb hY goXw
swrI dunIXw srwb hY goXw
so rhI hY Gny dr^qoN pr
cWdnI kI QkI hueI Awvwz
khkSW nIm-vw ingwhoN sy
kh rhI hY hdIsy-SOky-inXwz
swzy-idl ky ^wmoS qwroN sy
Cn rhw hY ^umwry-kY& AwgIN
AwrzU ^vwb, qyrw rU-ey-hsIN
(mhi&ly-hsqI-bUd=hY qy sI dI dunIAW,
pYkry-ieliqjw=bynqI dw rUp, bzmy-AMjum=
qwirAW dI mhi&l, &surdw-swmW=buJI hoeI,
AwbSwry-sukUq=SWqI dw Jrnw, srwb=imRg-
iqRSxw, ^umwry-kY& AwgIN=mwdk nSw, rU=mUMh)
guzr rhy hYN sbo-roz qum nhIN AwqIN
irXwzy-zIsq hY Awzurdw-ey-bhwr ABI
imry ^Xwl kI dunIXw hY sogvwr ABI
jo hsrqyN iqry Zm kI k&Il hYN, pXwrI
ABI qlk imrI qnhweIXoN myN bsqI hYN
qvIl rwqyN ABI qk qvIl hYN, pXwrI
audws AWKyN iqrI dId ko qrsqI hYN
bhwry-husn py pwbMdI-ey-j&w kb qk
Xy AwzmwieSy-sbry-guryzpw kb qk
ksm qumhwrI, bhuq Zm auTw cukw hUM mYN
Zlq Qw dwv-ey-sbro-Skyb Aw jwE
krwry-^wiqry-byqwb Qk gXw hUM mYN
(irXwzy-zIsq=izMdgI dw AiBAws, Awzurdw=sqwieAw hoieAw,
k&Il=bMd, AwzmwieSy-sbry-guryzpw=bwr bwr tu`tx vwly sbr
dw iemiqhwn, sbro-Skyb=DIrj, krwry-^wiqry-byqwb=bycYn idl
dI SWqI)
qhy-nuzUm khIN cWdnI ky dwmn myN
hujUmy-SOk sy iek idl hY by-krwr ABI
^umwry-^vwb sy lbryz AhmrI AWKyN
s&yd ru^ py prISwn AMbrI AWKyN
Clk rhI hY jvwnI hr iek buny-mU sy
rvW ho brgy-guly-qr sy jYsy sYly-SmIm
izXw-ey-mh myN dmkqw hY rMgy-pYrwhn
Adw-ey-iejz sy AWcl auVw rhI hY nsIm
drwz kd kI lck sy gudwz pYdw hY
audws AWKoN myN ^wmoS ieliqjweyN hYN
idly-hjIN myN keI jW-b-lb duAweyN hYN
qhy-nuzUm khIN cWdnI ky dwmn myN
iksI kw husn hY msrU&y-ieMqzwr ABI
khIN ^Xwl ky Awbwdkrdw gulSn myN
hY eyk gul ik nwvwik&y-bhwr ABI
(qhy-nuzUm=qwirAW hyT, AhmrI=lwl, AMbrI=sugMiDq,
buny-mU=rom-rom, sYly-SmIm=TMFI hvw dw bu`lw, izXw=
roSnI, Adw-ey-iejz=komlqw, hjIN=duKI)
jo PUl swry gulisqW myN sbsy A`Cw ho
&roZy-nUr ho ijssy &zw-ey-rMgIN myN
i^zW ky jOro-isqm ko n ijsny dyKw ho
bhwr ny ijsy ^Uny-ijgr sy pwlw ho
vo eyk PUl smwqw hY cSmyN-gulcIN myN
hzwr PUloN sy Awbwd bwZy-hsqI hY
Ajl kI AWK &kq eyk ko qrsqI hY
keI idloN kI aumIdoN kw jo shwrw ho
&zw-ey-dhr kI AwlUdgI sy bwlw ho
jhW myN Awky ABI ijsny kuC n dyKw ho
n khqy-AYSo-msrrq, n Zm kI ArzwnI
knwry-rhmqy-hk myN ausy sulwqI hY
sukUqy-Sb myN &irSqoN kI mrsIXy:^vwnI
qvw& krny ko subhy-bhwr AwqI hY
sbw cVHwny ko jMnq ky PUl lwqI hY
(&roZy-nUr=roSnI dw vwDw, jOro-isqm=zulm, Ajl=mOq,
&zw-ey-dhr=dunIAW dI hvw, AwlUdgI=ilpq hoxw,
khqy-AYSo-msrrq=su`K dI Gwt, ArzwnI=ssqwpx,
knwry-rhmqy-hk=r`b dI idAwlU god, sukUqy-Sb=rwq dw
sMnwtw, qvw&=pirkrmw)
qs`vur
So^IXW muzqr ingwhy-dIdw-ey-srSwr myN
ieSrqyN ^vwbIdw rMgy-Zwjw-ey-ru^swr myN
sur^ hoToN pr qb`sum kI izXweyN, ijs qrh
Xwsmn ky PUl fUby hoN mXy-gulnwr myN
swmnw
CnqI hueI nzroN sy jzbwq kI dunIXweyN
by^vwbIXW, A&swny, mhqwb, qmMnweyN
kuC aulJI hueI bwqyN, kuC bhky huey nZmy
kuC ASk jo AWKoN sy by-vjh Clk jwXyN
ru^sq
&surdw ru^, lboN pr iek inXwz-Awmyz ^wmoSI
qb`sum muzmihl Qw, mrmrI hwQoN myN lrizS QI
vo kYsI byksI QI qyrI pur qmkIN ingwhoN myN
vo kXw duK Qw iqrI shmI hueI ^wmoS AwhoN myN
(qs`vur=klpnw, muzqr=mcldIAW hoeIAW, izXweyN=joqI,
&surdw=audws, inXwz-Awmyz=SrDw BrI, muzmihl=buJI hoeI)
mOq ApnI, n Aml Apnw, n jInw Apnw
Ko gXw SoirSy-gyqI myN krInw Apnw
nw^udw dUr, hvw qyz, krIN kwmy-inhMg
vkq hY PyNk dy lhroN myN s&Inw Apnw
Ars-ey-dhr ky hMgwmy qhy-^vwb shI
grm rK AwiqSy-pYkwr sy sInw Apnw
swkIXw rMj n kr jwg auTygI mhi&l
AOr kuC dyr auTw rKqy hYN pInw Apnw
bySkImq hY Xy Zmhw-ey-muh`bq mq BUl
zulmqy-Xws ko mq sONp ^zInw Apnw
(SoirSy-gyqI=dunIAW dw rOlw, nw^udw=mlwh,
krIN=nyVy, kwmy-inhMg=GiVAwl dw jbwVw,
s&Inw=ikSqI, AwiqSy-pYkwr=jMg dI A`g,
zulmqy-Xws=inrwSw dw hnyrw)
brbqy-idl ky qwr tUt gXy
hYN zmIN-bos rwhqoN ky mhl
imt gXy ik`swhw-ey-i&kro Aml
bzmy-hsqI ky jwm PUt gXy
iCn gXw kY&y-kOsro-qsnIm
zhmqy-igrIXw-E-bukw by-sUd
iSkvw-ey-b^qy-nwrsw by-sUd
ho cukw ^qm rhmqoN kw nujUl
bMd hY mu`dqoN sy bwby-kubUl
by-inXwzy-duAw hY r`by-krIm
buJ geI Smey-AwrzU-ey-jmIl
Xwd bwkI hY byksI kI dlIl
ieMqzwry-&zUl rhny dy
rwzy-aul&q inbwhny vwly
kwivSy-by-husUl rhny dy
(Xws=inrwSw, brbqy-idl=idl dw swz,
zmIN-bos=Fih gey, kY&y-kOsro-qsnIm=
surgI nihrW dw nSw, zhmqy-igrIXw-E-bukw=
rox-kurlwaux dw du`K, iSkvw-ey-b^qy-nwrsw=
bdiksmqI dw du`K, nujUl=pYdw hoxw, Smey-
AwrzU-ey-jmIl=suMdr kwmnw dw dIvw, kwivSy-
by-husUl=byArQ Koj)
Awj kI rwq swzy-drd n CyV
duK sy BrpUr idn qmwm huey
AOr kl kI ^br iksy mwlUm
doSo-&rdw kI imt cukI hY hdUd
ho n ho Ab shr iksy mwlUm
izMdgI hyc lyikn Awj kI rwq
eyzdIXq hY mumikn Awj kI rwq
Awj kI rwq swzy-drd n CyV
Ab n duhrw &swnhw-ey-Alm
ApnI iksmq py sogvwr n ho
i&kry-&rdw auqwr dy idl sy
aumry-r&qw py ASkbwr n ho
Ahdy-Zm kI ihkwXqyN mq pUC
ho cukIN sb iSkwXqyN mq pUC
Awj kI rwq swzy-drd n CyV
(doSo-&rdw=lMGI rwq qy Awaux vwlw k`lH,
eyzdIXq=^udweI, Alm=du`K, i&kry-&rdw=
BivK dI icMqw, aumry-r&qw=lMGI izMdgI,
Ahdy-Zm=du`K dy idn)
vo ijskI dId myN lwKoN msrrqyN ipnhW
vo husn ijskI qmMnw myN jMnqyN ipnhW
hzwr i&qny qhy-pw-ey-nwz ^wknSIN
hr iek ingwh ^umwry-Sbwb sy rMgIN
Sbwb, ijssy q^`Xul py ibjlIXW brsyN
ivkwr ijskI rukwbq ko So^IXW qrsyN
Adw-ey-lZizSy-pw pr kXwmqyN kurbW
bXwzy-ru^ py shr kI sbwhqyN kurbW
isXwh zul&oN myN vwr&q nkhqoN kw hujUm
qvIl rwqoN kI ^vwbIdw rwhqoN kw hujUm
vo AWK ijsky bnwv py ^wilk ieqrwXy
zbwny-Sy’r ko qwrI& krqy Srm AwXy
vo hoNT &Yz sy ijnky bhwry-lwlwProS
bihSqo-kOsro-qsnImo-slsbIl b-doS
gudwz ijsm, kbw ijs py sj ky nwz kry
drwj kd ijsy srvy-shI nmwz kry
Zrz vo husn jo muhqwjy-vs&o-nwm nhIN
vo husn ijskw qs`vur bSr kw kwm nhIN
iksI zmwny myN ies rhguzr sy guzrw Qw
b-sd-gurUro-qj`mul ieDr sy guzrw Qw
AOr Ab Xy rwhguzr BI hY idl&rybo-hsIN
hYN ieskI ^wk myN kY&y-Srwbo-Sy’r mkIN
hvw myN So^I-ey-r&qwr kI AdweyN hYN
&zw myN nrmI-ey-gu&qwr kI sdweyN hYN
grz vo husn Ab ies jw kw juzvy-mMzr hY
inXwzy-ieSk ko iek isjdwgh mX`sr hY
(qhy-pw-ey-nwz=suh`px dy pYrW hyT, q^`Xul=klpnw,
ivkwr=Swn, rukwbq=swQ, Adw-ey-lZizSy-pw=pYrW
dy kMbx dw FMg, bXwzy-ru^=ichry dw gorw rMg, sbwhqyN=
roSnI, vwr&q=vihMdIAW, nkhqoN=^UsbU, bihSqo-kOsro-
qsnImo-slsbIl=jMnq Aqy ausdIAW nihrW, b-doS=
moiFAW au`qy, bSr=mnu`K, b-sd-gurUro-qj`mul=sYNkVy
hMkwr Aqy rUp lY ky, mkIN=bisAw hoieAw, juzvy-mMzr=
nzwry dw ih`sw)
bwm-E-dr ^wmSI ky boJ sy cUr
AwsmwnoN sy jU-ey-drd rvW
cWd kw duK-Brw &swnw-ey-nUr
SwhrwhoN kI ^wk myN glqW
^vwbgwhoN myN nIm-qwrIkI
muzmihl lX rubwby-hsqI ko
hlky-hlky suroN myN nOhw kunW
(jU=Dwrw, glqW=fu`ibAw hoieAw, muzmihl=
nIrs, rubwby-hsqI=jIvn vIxw)
^Xwlo-Sy’r kI dunIXw myN jwn QI ijnsy
&zw-ey-i&kro-Aml ArZvwn QI ijnsy
vo ijnky nUr sy Swdwb Qy mho-AMjum
junUny-ieSk kI ihMmq jvwn QI ijnsy
vo AwrzUeyN khW so gXI hYN, myry ndIm
vo nw-subUr ingwhyN, vo muMqizr rwhyN
vo pwsy-zbq sy idl myN dbI hueI AwhyN
vo ieMqzwr kI rwqyN, qvIl, qIr:-E-qwr
vo nIm ^vwb SibSqW, vo m^mlI bWhyN
khwnIXW QIN khW Ko gXI hYN, myry ndIm
mcl rhw hY rgy-izMdgI myN ^Uny-bhwr
aulJ rhy hYN purwny ZmoN sy rUh ky qwr
clo ik clky icrwZW kryN dXwry-hbIb
hYN ieMqzwr myN AglI muh`bqoN ky mzwr
muh`bqyN jo &nw ho gXI hYN, myry ndIm
(ArZvwn=rMgIn, mho-AMjum=cMn-qwry, ndIm=swQI,
nw-subUr=bycYn, pwsy-zbq=DIrj dw i&kr, qIr:-E-qwr=
kwlI, dXwry-hbIb=dosq dw Gr)
muJsy phlI-sI muh`bq imry mhbUb n mWg
mYnyN smJw Qw ik qU hY qo dr^SW hY hXwq
qyrw Zm hY qo Zmy-dhr kw JgVw kXw hY
qyrI sUrq sy hY Awlm myN bhwroN ko sbwq
qyrI AwKoN ky isvw dunIXW myN r`Kw kXw hY
qU jo iml jwXy qo qkdIr ngUM ho jwXy
XUM n Qw, mYnyN &kq cwhw Qw XUM ho jwXy
AOr BI duK hYN zmwny myN muh`bq ky isvw
rwhqyN AOr BI hYN vsl kI rwhq ky isvw
Anignq sdIXoN ky qwrIk bhImwnw iqilsm
rySmo-Aqlso-ikm^vwb myN bunvwey huey
jw-b-jw ibkqy huey kUcw-E-bwzwr myN ijsm
^wk myN ilbVy huey, ^Un myN nhlwXy huey
ijsm inkly huey Amrwz ky qMnUroN sy
pIp bhqI hueI glqy huey nwsUroN sy
lOt jwqI hY auDr ko BI nzr kXw kIjy
Ab BI idlkS hY iqrw husn mgr kXw kIjy
AOr BI duK hYN zmwny myN muh`bq ky isvw
rwhqyN AOr BI hYN vsl kI rwhq ky isvw
muJsy phlI-sI muh`bq imry mhbUb n mWg
(dr^SW=cmkdwr, hXwq=jIvn, Zmy-dhr=dunIAW dw du`K,
sbwq=siQrqw, ngUM=bdl jwxw, vsl=imlx, bhImwnw=pSUAW vrgy
Amrwz=ibmwrIAW)
kXoN myrw idl Swd nhIN hY kXoN ^wmoS rhw krqw hUM
CoVo myrI rwm khwnI mYN jYsw BI hUM A`Cw hUM
myrw idl ZmgIN hY qo kXw ZmgIN Xh dunIXW hY swrI
Xy duK qyrw hY nw myrw hm sbkI jwgIr hY pXwrI
qU gr myrI BI ho jwXy dunIXW ky Zm XUM hI rhyNgy
pwp ky PMdy, zulm ky bMDn Apny khy sy kt nw skyNgy
Zm hr hwlq myN muhilk hY Apnw ho Xw AOr iksI kw
ronw-Donw, jI ko jlwnw XUM BI hmwrw, XUM BI hmwrw
kXoN n jhW kw Zm Apnw lyN bwd myN sb qdbIryN socyN
bwd myN suK ky spny dyKyN spnoN kI qwbIryN socyN
by-i&kry Dn-dOlqvwly Xy Awi^r kXoN ^uS rhqy hYN
ienkw suK Awps myN bWtyN Xy BI Awi^r hm jYsy hYN
hmny mwnw jMg kVI hY sr PUtyNgy, ^Un bhygw
^Un myN Zm BI bh jwXyNgy hm n rhyN, Zm BI n rhygw
(muhilk=Gwqk, qwbIryN=s`c krnw)
Aw ik vwbsqw hYN aus husn kI XwdyN quJ sy
ijsny ies idl ko prI^wnw bnw r`Kw Qw
ijskI aul&q myN Bulw r`KI QI dunIXw hmny
dhr ko dhr kw A&swnw bnw r`Kw Qw
AwSnw hYN iqry kdmoN sy vo rwhyN ijn pr
auskI mdhoS jvwnI ny ienwXq kI hY
kwrvW guzry hYN ijnsy ausI rwnweI ky
ijskI ien AWKoN ny by-sUd iebwdq kI hY
quJsy KylI hYN vo mhbUb hvweyN ijnmyN
ausky mlbUs kI A&surdw mhk bwkI hY
quJ py BI brsw hY aus bwm sy mhqwb kw nUr
ijsmyN bIqI hueI rwqoN kI ksk bwkI hY
qUny dyKI hY vo pySwnI vo ru^swr vo hoNT
izMdgI ijnky qs`vur myN lutw dI hmny
quJ py au`TI hYN vo KoeI hueI swihr AWKyN
quJko mwlUm hY kXoN aumr gMvw dI hmny
hm py muSqirkw hYN eyhswn Zmy-aul&q ky
ieqny eyhswn ik ignvwaUN qo ignvw BI n skUM
hmny ies ieSk myN kXw KoXw hY kXw sIKw hY
juz qyry AOr ko smJwaUN qo smJw BI n skUM
AwijzI sIKI ZrIboN kI ihmwXq sIKI
Xwso-ihrmwn ky duK-drd ky mwnI sIKy
zyrdsqoN ky mswieb ko smJnw sIKw
srd AwhoN ky ru^y-zrd ky mwnI sIKy
jb khIN bYT ky roqy hYN vo byks ijnky
ASk AWKoN myN iblkqy huey so jwqy hYN
nwqvwnoN ky invwloN py Jptqy hYN aukwb
bwzU qoly huey mMflwqy huey Awqy hYN
jb kBI ibkqw hY bwzwr myN mzdUr kw ZoSq
SwhrwhoN py ZrIboN kw lhU bhqw hY
Xw koeI qoNd kw bVHqw huAw sYlwb lIXy
&wkwmsqoN ko fubony ky lIey khqw hY
Awg-sI sIny myN rh-rh ky aublqI hY n pUC
Apny idl pr muJy kwbU hI nhIN rhqw hY
(vwbsqw=juVIAW hoeIAW, rwnweI=Swn, mlbUs=k`pVy, A&surdw=
audws, pySwnI=m`Qw, swihr=jwdUgr, muSqirkw=brwbr, juz=
ibnW, Xwso-ihrmwn=inrwSw qy AwSw, zyrdsqoN ky mswieb=ZrIbW
dy duK, ru^y-zrd=pIly mUMh, nwqvwn=kmzor)
iPr koeI AwXw idly-zwr nhIN koeI nhIN
rwhrO hogw, khIN AOr clw jwXygw
Fl cukI rwq, ibKrny lgw qwroN kw gubwr
lVKVwny lgy AYvwnoN myN ^vwbIdw icrwZ
so geI rwsqw qk-qk ky hriek rwhguzwr
AjnbI ^wk ny DuMdlw dIXy kdmoN ky surwZ
gul kro SmeyN, bVHw do mXo-mInw-E-AXwZ
Apny by-^vwb ikvwVoN ko muk`&l kr lo
Ab XhW koeI nhIN, koeI nhIN AwXygw
(gubwr=DUV, AYvwn=mihl, mXo-mInw-E-AXwZ=
Srwb, surwhI qy ipAwlw, muk`&l=ijMdw lwauxw)
cMd roz AOr imrI jwn &kq cMd hI roz
zulm kI CWv myN dm lyny py mzbUr hYN hm
AOr kuC dyr isqm sh lyN, qVp lyN, ro lyN
Apny Ajdwd kI mIrws hYN mwzUr hYN hm
ijsm pr kYd hY, jzbwq py zMjIryN hYN
i&kr mhbUs hY, gu&qwr py qwzIryN hYN
ApnI ihMmq hY ik hm iPr BI jIXy jwqy hYN
izMdgI kXw iksI mu&ils kI kbw hY ijsmyN
hr GVI drd ky pYbMd lgy jwqy hYN
lyikn Ab zulm kI mIXwd ky idn QoVy hYN
iek zrw sbr, ik &irXwd ky idn QoVy hYN
Arsw-ey-dhr kI JulsI hueI vIrwnI myN
hmko rhnw hY qo XUM hI qo nhIN rhnw hY
AjnbI hwQoN ky by-nwm grWbwr isqm
Awj shnw hY hmySw qo nhIN shnw hY
Xy iqry husn sy ilptI hueI Awlwm kI grd
ApnI do-rozw jvwnI kI iSksqoN kw Sumwr
cWdnI rwqoN kw bykwr dhkqw huAw drd
idl kI by-sUd qVp, ijsm kI mwXUs pukwr
cMd roz AOr imrI jwn &kq cMd hI roz
(Ajdwd=purKy, mIrws=dyx, mwzUr=lwcwr, mhbUs=bMdI,
qwzIryN=rokW, Arsw-ey-dhr=sMswr dw mYdwn, grWbwr=
boJl, Awlwm=du`K)
AwE ik mrgy-sozy-muh`bq mnwXyN hm
AwE ik husn-ey-mwh sy idl ko jlwXyN hm
^uS hoN i&rwky-kwmqo-ru^swry-Xwr sy
srvo-gulo-smn sy nzr ko sqwXyN hm
vIrwnI-ey-hXwq ko vIrwnqr kryN
ly nwsyh Awj qyrw khw mwn jwXyN hm
iPr Et ly ky dwmny-Abry-bhwr kI
idl ko mnwXyN hm, kBI AWsU bhwXyN hm
sulJwXyN by-idlI sy Xy aulJy huey svwl
vW jwXyN Xw n jwXyN, n jwXyN ik jwXyN hm
iPr idl ko pwsy-zbq kI qlkIn kr cuky
AOr iemqhwny-zbq sy iPr jI curwXyN hm
AwE ik Awj ^qm hueI dwsqwny-ieSk
Ab ^qmy-AwiSkI ky &swny sunwXyN hm
(mrgy-sozy-muh`bq=pRym dI jlx dw AMq, mwh=cMn,
i&rwky-kwmqo-ru^swry-Xwr=pRyimkw dy k`d qy g`lHW dI
klpxw, hXwq=jIvn, nwsyh=aupdySk, qlkIn=nsIhq)
Xy glIXoN ky Awvwrw bykwr ku`qy
ik b^Sw gXw ijnko zOky-gdweI
zmwny kI iPtkwr srmwXw ienkw
jhW-Br kI Duqkwr ienkI kmweI
n Awrwm Sb ko, n rwhq svyry
Zlwzq myN Gr, nwlIXoN myN bsyry
jo ibgVyN qo iek dUsry sy lVw do
zrw eyk rotI kw tukVw idKw do
Xy hr eyk kI TokryN Kwny vwly
Xy &wkoN sy aukqw ky mr jwny vwly
Xy mzlUm m^lUk gr sr auTwXyN
qo ieMswn sb srkSI BUl jwXyN
Xy cwhyN qo dunIXW ko Apnw bnw lyN
Xy AwkwEN kI h`fIXW qk cbw lyN
koeI ienko eyhswsy-iz`lq idlw dy
koeI ienkI soeI hueI dum ihlw dy
(zOky-gdweI=BIK mMgx dI rucI, srmwX:=pUMjI,
Zlwzq=gMdgI, m^lUk=pRwxI, srkSI=hMkwr,
AwkwEN=mwilkW dIAW, iz`lq=Apmwn)
bol ky (ik) lb Awzwd hYN qyry
bol zbW Ab qk qyrI hY
qyrw suqvW ijsm hY qyrw
bol ky jW Ab qk qyrI hY
dyK ky AhMgwr kI dukW myN
quMd hYN Soly, sur^ hY Awhn
Kulny lgy ku&loN ky dhwny
PYlw hr iek zMjIr kw dwmn
bol, Xy QoVw vkq bhuq hY
ijsmo-zbW kI mOq sy pihly
bol, ky sc izMdw hY Ab qk
bol, jo kuC khnw hY kh ly
(suqvW=sufOl, AhMgwr=luhwr, quMd=qyj,
Awhn=lohw, ku&loN ky dhwny=ijMidAW dy mUMh)
AwXw hmwry dys myN iek ^uSnvw &kIr
AwXw AOr ApnI Dun myN Zzl^vW guzr gXw
sunswn rwhyN ^lk sy Awbwd ho geIN
vIrwn mXkdoN kw nsIbw sMvr gXw
QIN cMd hI ingwhyN jo aus qk phuMc skIN
pr auskw gIq sbky idloN myN auqr gXw
Ab dUr jw cukw hY vo Swhy-gdwnumw
AOr iPr sy Apny dys kI rwhyN audws hYN
cMd iek ko Xwd hY koeI auskI Adw-ey-^ws
do iek ingwhyN cMd AzIzoN ky pws hYN
pr auskw gIq sbky idloN myN mukIm hY
AOr auskI lX sy sYNkVoN l`zqSnws hYN
ies gIq ky qmwm mhwisn hYN lw-zvwl
ieskw v&Ur, ieskw ^roS ieskw sozo-swz
Xy gIq imsly-Solw-ey-j`vwl: quMdo-qyz
ieskI lpk sy bwdy-&nw kw ijgr gudwz
jYsy icrwZ vhSqy-srsr sy by-^qr
Xw Smey-bzm subh kI Awmd sy by-^br
(^uSnvw=im`TbolVw, Swhy-gdwnumw=ZrIb vrgw rwjw,
mhwisn=suMdrqwvW, v&Ur=v`D hoxw, ^roS=auqswh)
gul hueI jwqI hY A&surdw sulgqI hueI Swm
Dul ky inklygI ABI cSmw-ey-mhqwb sy rwq
AOr muSqwk ingwhoN kI sunI jwXygI
AOr aun hwQoN sy ms hoNgy Xy qrsy huey hwq
aunkw AWcl hY, ik ru^swr, ik pYrwhn hY
kuC qo hY ijssy hueI jwqI hY iclmn rMgIN
jwny aus zul& kI mOhUm GnI CWv myN
ititmwqw hY vo Awvyz: ABI qk ik nhIN
Awj iPr husny-idlAwrw kI vhI Dj hogI
vhI ^vwbIdw sI AWKyN, vhI kwjl kI lkIr
rMgy-ru^swr py hlkw-sw vo Zwzy kw Zubwr
sMdlI hwQ py DuMdlI-sI ihnw kI qhrIr
Apny A&kwr kI, ASAwr kI dunIXw hY XhI
jwny-mzmUM hY XhI, Swihdy-mwnI hY XhI
Awj qk sur^o-isXh sdIXoN ky swXy ky qly
Admo-h`vw kI AOlwd py kXw guzrI hY
mOq AOr zIsq kI rozwnw s&AwrweI myN
hm py kXw guzrygI, Ajdwd py kXw guzrI hY
ien dmkqy huey ShroN kI &rwvW m^lUk
kXoN &kq mrny kI hsrq myN jIXw krqI hY
Xy hsIN Kyq, Ptw pVqw hY jobn ijnkw
iksiley ien myN &kq BUK augw krqI hY
Xw hr iek ismq pur-Asrwr kVI dIvwryN
jl buJy ijnmyN hzwroN kI jvwnI ky icrwZ
Xy hr iek gwm py aun ^vwboN kI mkqlgwhyN
ijnky prqO sy icrwZW hYN hzwroN ky idmwZ
Xy BI hYN AYsy keI AOr BI mzmUM hoNgy
lyikn aus So^ ky Awihsqw sy Kulqy huey hoNT
hwX aus ijsm ky kmb^q idlAwvyz ^uqUq
Awp hI khIXy khIN AYsy BI A&sUM hoNgy
Apnw mOzU-ey-su^n ien ky isvw AOr nhIN
qbey-SwXr kw vqn ien ky isvw AOr nhIN
(muSqwk=auqsuk, ms=Cuh, pYrwhn=k`pVy, mOhUm=DuMdlI,
Awvyz:=kMnW dw kuMfl, husny-idlAwrw=mnmohk rUp,
A&kwr=ilKweI, Swihdy-mwnI=ArQ dI suMdrqw, Ajdwd=
purKy, &rwvW=bhuigxqI, mkqlgwhyN=kqlgwhW, prqO=
prCwvW, A&sUM=jwdU, qbey-SwXr=kvI dw suBwA)
idl ky AYvW myN lIXy gulSudw SmEN kI kqwr
nUry-^urSId sy shmy huey aukqwey huey
husny-mhbUb ky s`Xwl qs`vur kI qrh
ApnI qwrIkI ko BINcy huey, ilptwXy huey
ZwXqy-sUdo-izXW sUrqy-AwZwzo-mAwl
vhI bysUd qj`sus vhI bykwr svwl
muzmihl swAqy-iemroz kI byrMgI sy
Xwdy-mwzI sy ZmIN dhSqy-&rdw sy inFwl
qSnw A&kwr jo qskIn nhIN pwqy hYN
so^qw ASk jo AWKoN myN nhIN Awqy hYN
iek kVw drd ik jo gIq myN Flqw hI nhIN
idl ky qwrIk iSgwPoN sy inklqw hI nhIN
AOr iek aulJI hueI mOhUm-sI drmW kI qlwS
dSqo-izMdW kI hvs, cwky-grybW kI qlwS
(gulSudw=buJI hoeI, nUry-^urSId=cMn dI roSnI,
s`Xwl qs`vur=qrl klpxw, ZwXqy-sUdo-izXW=
lwB hwnI dw kwrx, sUrqy-AwZwzo-mAwl=Awid-
AMq dw srUp, bysUd qj`sus=&jUl dI ayqsukqw,
swAqy-iemroz=A`j dy pl, dhSqy-&rdw=BivK
dw fr, qSnw A&kwr=ipAwry ivcwr, qskIn=
sMqoK, qwrIk iSgwPoN=AMnHIAW drwVW, drmW=
Fwrs, dSqo-izMdW=jMgl qy jylH)
eyk A&surdw Swhrwh hY drwz
dUr au&k pr nzr jmwXy huey
srd im`tI ky Apny sIny ky
surmgI husn ko ibCwXy huey
ijs qrh koeI Zmzdw AOrq
Apny vIrWkdy myN mhvy-^Xwl
vsly-mhbUb ky qs`vur myN
mU-b-mU cUr, Azo-Azo inFwl
(drwz=lMbI, vIrWkdy=aujiVAw Gr,
mU-b-mU=rom-rom, Azo-Azo=AMg-AMg)