Dr. Suhinder Bir
ਡਾ: ਸੁਹਿੰਦਰ ਬੀਰ

ਡਾ. ਸੁਹਿੰਦਰ ਬੀਰ (1 ਦਿਸੰਬਰ 1954-) ਦਾ ਜਨਮ ਪਿੰਡ ਪਲਾਸੌਰ, ਜ਼ਿਲਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਸਰਦਾਰ ਅਰਜਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਮੁੱਢਲੀ ਵਿੱਦਿਆ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਪਲਾਸੌਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਕਾਲਜ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਤੋਂ ਬੀ.ਏ. ਅਤੇ ਪੀ ਐੱਚ ਡੀ ਤੀਕ ਦੀ ਸਾਰੀ ਵਿੱਦਿਆ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਕਾਲਜ ਚੰਡੀਗਡ਼੍ਹ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਰਿਜ਼ਨਲ ਸੈਂਟਰ ਜਲੰਧਰ ਵਿਚ ਕੁਝ ਅਰਸਾ ਪਡ਼ਾਉਣ ਉਪਰੰਤ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਅਧਿਆਪਨ ਦਾ ਕਾਰਜ ਕੀਤਾ। ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਦੀ ਚੇਟਕ 14-15 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਲੱਗੀ। ਹੁਣ ਤੱਕ 10 ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।ਕਵਿਤਾ ਤਰੱਨੁਮ ਵਿਚ ਕਹਿਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ।ਦਿਲ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਲਈ ਗਹਿਰੀ ਸੰਵੇਦਨਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਕੱਲ ਫੀਨਿਕਸ (ਅਮਰੀਕਾ) ਵਿਖੇ ਸਥਾਈ ਤੌਰ ਤੇ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 'ਆਬਸ਼ਾਰ', 'ਸੋਨ-ਸੁਨਹਿਰੀ ਡਲੀਆਂ'', 'ਤਾਰਾ ਤਾਰਾ ਅੱਥਰੂ', ਆਤਮ ਅਨਾਤਮ', 'ਰੁੱਖ, ਦੁੱਖ ਤੇ ਮਨੁੱਖ', 'ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ-ਕਾਵਿ ਥੀਮਿਕ ਪਾਸਾਰ', 'ਹਾੜ੍ਹ ਸਿਆਲ', ‘ਬੁੱਲ੍ਹੇਸ਼ਾਹ ਦਾ ਸੂਫ਼ੀ ਅਨੁਭਵ’, ‘ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਜੀਵਨ ਤੇ ਕਵਿਤਾ’ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ ।

ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ

  • ਹਵਾ ਬਦਲੀ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ, ਰਤਾ-ਮਾਸਾ ਬਦਲ ਤੂੰ ਵੀ
  • ਜੇ ਜੀਣਾ ਚਾਰ ਦਿਹਾੜੇ ਤਾਂ, ਅੱਖੀਆਂ ਵਿਚ ਖ਼ਾਬ ਸਜਾਉਂਦਾ ਰਹੀ
  • ਜਦੋਂ ਫ਼ਰਿਆਦ ਨਹੀਂ ਸੁਣਦਾ , ਝੁਕਾ ਕੇ ਸੀਸ ਕੀ ਕਰਨਾ
  • ਜੀਣ ਵਾਸਤੇ
  • ਦੇਸ਼ ਦੀ ਗ਼ੁਰਬਤ ਤੋਂ ਜੋ ਉਕਤਾ ਰਹੇ
  • ਰਿਹਾ ਰਹਿਬਰ ਨਹੀਂ ਕੋਈ, ਕਿ ਜੋ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾ ਦੇਵੇ
  • ਜੋ ਤਪਦੇ ਰਸਤਿਆਂ ਵਿਚ ਪਾਲ ਬਿਰਖਾਂ ਦੀ ਲਗਾਉਂਦਾ ਹੈ
  • ਉਹ ਵਸਤਰ ਟਾਕੀਆਂ ਵਾਲਾ ਜੋ ਪਾ ਕੇ ਦਰ ਤੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ
  • ਹਵਾਵਾਂ ਵਿਚ ਮੁਹੱਬਤ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਭਰ ਦਵੀਂ ਸ਼ਾਇਰ
  • ਜਦੋਂ ਸੂਰਜ ਸੁਨਹਿਰੀ ਜਾਲ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਵਿਛਾਉਂਦਾ ਹੈ
  • ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿ ਕੇ ਵੀ ਜਿਗਰ ਅੰਦਰ ਸਮਾ ਜਾਣਾ
  • ਜਿਹੜਾ ਛੱਡਿਆ ਗਿਰਾਂ, ਉਹਦਾ ਲੈਣਾ ਕੀ ਏ ਨਾਂ
  • ਮੀਲਾਂ ਤੋਂ ਅਪਣਾ ਘਰ ਵੇਖਾਂ
  • ਜਦੋਂ ਆ ਕੇ ਬਨੇਰੇ 'ਤੇ ਪਹਾੜੀ ਕਾਗ ਬਹਿੰਦਾ ਹੈ
  • ਰਗ਼ਾਂ ਵਿਚ ਖ਼ੂਨ ਜਦ ਤੀਕਰ ਤਦੋਂ ਤੱਕ ਯਾਦ ਆਵੇਂਗਾ
  • ਮਹਿਕਾਂ ਵਰਗੇ ਯਾਰ ਪਿਆਰੇ ਚਲੇ ਗਏ